________________
(૨૧) પ્રજા સુખીતે રાજા સુખી; પ્રજા દુખી તો રાજા પણ દુખી માટે રાજા પ્રજાના સુખ માટે રાત્રિ દિવસ યત્ન કરે છે.
प्रजादानाचेनादीनां षष्ठांशं लभते नृपः॥ पुण्यात्ततो नेतिभयं कोषवृद्धिश्च जायते ॥५॥ शिष्टानां पालनं कुर्वन् दुष्टानां निग्रहं पुनः॥ पूज्यते भुवने सर्वैः सुरासुरनृयोनिभिः ॥ ६ ॥ लोभतः करमादत्ते प्रजाभ्यो यो महीधनः ॥ शुद्रकर्मणि यो दंडं लाति स नरकं व्रजेत् ॥ ७ ॥ चौरान् धूर्तानिगृह्णन् यो भूपः सन्न्यायरीतितः ॥ रोधनेन हि बंधेन स वै स्वर्गमवामुयात् ॥ ८॥ प्रजोपरि सदा शांतीरक्षणीया महीभुजा ॥ વાતુપતિતાનાં સંતવ્ય દિન છે ?
પ્રજાઓ જે દાન, પૂજન ઇત્યાદિ સત્કર્મ કરે છે તેને છ ભાગ રાજાને મળે છે. તે પુન્યથી રાજ્યને ઈતિને ભય થતું નથી અને તેના ભંડારમાં વૃદ્ધિ થાય છે. શિષ્ટ પુરુષોનું જે રાજા પાલન કરે છે અને દુને શિક્ષા કરે છે, તે રાજાનું દેવતાઓ, અસુર તથા મનુ એ સઘળા ભુવનને વિષે પૂજા કરે છે. જે પૃથ્વી પતિ લોભથી પ્રજાઓ પાસેથી કર લે છે, અને નાના ગુનામાં દંડ લે છે તે રાજા નર્કમાં જાય છે. જે રાજા ચેર, તથા ધુતારાઓને પકડી બધી સારી ન્યાયરીતિથી કેદખાનામાં નાખે છે તે જરૂર સ્વર્ગમાં