________________
(८२)
दापयेद्धनिने भूपः सव्ययं चाधमर्णकान् ॥ १७ ॥
લેણ પિતાની સઘળી હકીક્ત રાજાને નિવેદન કરવી, રાજાએ સભ્યોની સાથે તે બાબત પર પુખ્ત વિચાર કરી વાદિ પ્રતિવાદીને બોલાવવા. પ્રતિવાદી પાસેથી પૈસા ઉછીને લીધા તે દીવસથી તે દાવાન દીવસ સુધી વ્યાજ સાથે અને વાદિને થએલા ખરચ સાથે नामपाका. आधिभेदेन वृद्धिभेदानाह ॥ गी! भूली था५ણના ભેદ પ્રમાણે વ્યાજને ભેદ દર્શાવે છે –
हिरण्यधान्यवस्त्राणां द्वित्रितुर्यगुणा स्मृता ।। धौ वृद्धिधनिना सर्व वस्तु रक्ष्यं प्रयत्नतः ॥ १८ ॥ यो शक्तो पालितुं नैव मानवो गोधनं स्त्रियं ॥ चाधि रक्षेद्यदा तौ च वृद्धिं दास्यत्यनकाः ॥ १९ ॥
हिरण्याद्याधौ क्रमशो द्विगुणा त्रिगुणा तुर्यगुणा वृद्धिर्दातव्या धनिना सर्व धनं यत्नतो रक्षणीयं गोमहिष्यादिकं स्त्रियं वा पालितुमशक्तः सन् कस्यचिदाधि रक्षेत्तदानेकधा मिषं देयं इत्यर्थायत्तमोचनकाले मूलद्रव्यं दत्वा गवाद्याधि मोचयेत् तदा तद्वृद्धिं मिषतया देयात् स्त्रीसंततिवृद्धौ तु पुत्रं देयात् न कन्या मूल्यं दत्वा मोचयेत् स्त्रियं कायेन धनिनोऽनुचर्या कृत्वा स्वास्मानं मिषदानतो मोचयेत् ॥
સુવર્ણ ધાન્ય વસ્ત્રની થાપણમાં બમણું તમણે અથવા ચારગણું વ્યાજ લેવાય છે. સર્વ વસ્તુનું પ્રયત્નથી રક્ષણ કરવું જે મનુષ્ય ગે. ધન અથવા સ્ત્રી વિગેરે પાળવાને અશક્ત હોય તે છતાં તે આધિનું
