________________
[80]
-K
* श्रीगुणस्थानक्रमारोहः
***
ગુણતીર્થ
(૩) ઉન્માર્ગમાં માર્ગબુદ્ધિ... (૫) અજીવમાં જીવબુદ્ધિ...
(૭) અસાધુમાં સાધુબુદ્ધિ... (૯) અમુક્તમાં મુક્તબુદ્ધિ... વિશેષાર્થ :
(řો. ૬)
(૪) માર્ગમાં ઉન્માર્ગબુદ્ધિ...
(૬) જીવમાં અજીવબુદ્ધિ...
(૮) સાધુમાં અસાધુબુદ્ધિ... (૧૦) મુક્તમાં અમુક્તબુદ્ધિ
•K
(૧) અધર્મમાં ધર્મબુદ્ધિ : સર્વજ્ઞ-વીતરાગ પુરુષનાં વચન સિવાયના અપૌરુષેયક્ષણિકવાદ વગેરે અધર્મોમાં જે ધર્મની બુદ્ધિ થવી તે...
(૨) ધર્મમાં અધર્મબુદ્ધિ : વીતરાગ પરમાત્માએ પ્રરૂપેલા કષ-છેદ-તાપની પરીક્ષાથી વિશુદ્ધ એવા સમ્યગ્ ધર્મમાં જે અધર્મની બુદ્ધિ થવી તે...
:
(૩) ઉન્માર્ગમાં માર્ગબુદ્ધિ ઃ સંસારવર્ધક જે ઉન્માર્ગો છે, તે બધાને મોક્ષમાર્ગ તરીકે માનવા તે...
(૪) માર્ગમાં ઉન્માર્ગબુદ્ધિ : મોક્ષમાં લઈ જનાર જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રરૂપ જે રત્નત્રયી માર્ગ છે, એમાં ઉન્માર્ગની બુદ્ધિ થવી તે...
(૫) અજીવમાં જીવબુદ્ધિ : આકાશ-પુદ્ગલ વગેરે પદાર્થો જડ છે, અચેતન છે. છતાં, આ આકાશાદિ સર્વ જગત્ આત્મારૂપ માનવું તે...
(૬) જીવમાં અજીવબુદ્ધિ : પૃથ્વી વગેરે જીવોને પણ અજીવ માનવા... દા.ત. ઉચ્છ્વાસ વગેરે જીવના ધર્મો પૃથ્વી વગેરેમાં ન દેખાતા હોવાથી એ બધાને અજીવ માનવા તે.
(૭) અસાધુમાં સાધુબુદ્ધિ ઃ છ જીવનિકાયના વધમાં તત્પર, આધાકર્માદિ દોષિત ભોજન કરનારા અથવા અબ્રહ્મચારી એવા કુલિંગીઓમાં જે સાધુબુદ્ધિ થવી તે... દા.ત. ‘આ સાધુઓ જો કે પુષ્કળ પાપ કરે છે. છતાં પણ બ્રહ્મમુદ્રાને ધારણ કરનાર હોવાથી આ બધા સાધુ જ છે...' ઇત્યાદિ વિકલ્પો કરવા તે...
(૮) સાધુમાં અસાધુબુદ્ધિ : સંયમગુણોથી સુશોભિત હોવા છતાં પણ ‘આ સાધુ નથી’ એવી બુદ્ધિ ધારી રાખવી... દા.ત. ‘સ્નાનાદિ શૌચકર્મો ન કરતા હોવાથી આમને સાધુ ન મનાય.' એવા બધા વિકલ્પો કરવા.
(૯) અમુક્તમાં મુક્તબુદ્ધિ : કર્મસહિત અને લોકવ્યાપારમાં પ્રવર્તેલા સંસારી આત્માઓને પણ મુક્તાત્મા માનવા.. દા.ત. અણિમા વગેરે વિશિષ્ટ લબ્ધિઓ પામીને