Gunsthan Kramaroh

SR No.: 022194
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2015
Total Pages: 240
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 103

(řો. ૨૩-૨૪)
संयुक्त व्रतशीलगुणान्वितः, ज्ञानं सदागमाभ्यासलक्षणम्, ध्यानम् = एकाग्रतारूपम् तद् ज्ञानं च ध्यानं च धनं सर्वस्वं यस्यासौ ज्ञानध्यानधन:, अत एव 'मौनी' मौनवान्, यतो मौनवानेव ध्यानधनः स्यात्, यदाह
[૮૨]
•K
શ્રીમુળસ્થાનમારો
****
-
"तं नमत गृहीताखिलकालत्रयगतजगत्त्रयव्याप्तिः ।
यत्रास्तमेति सहसा, सकलोऽपि हि वाक्परिस्पन्दः ||१|| "
-e
ગુણતીર્થ
૦ દશ પ્રકારનો યતિધર્મ છે : (૧) ક્ષમા, (૨) મૃદુતા, (૩) ઋજુતા, (૪) મુક્તિ, (૫) તપ, (૬) સંયમ, (૭) સત્ય, (૮) શૌચ, (૯) અકિંચનપણું, અને (૧૦) બ્રહ્મચર્ય... આ શીલના ૧૦ અંગ થયા...
૦ દશ ધર્મયુક્ત યતિએ (૧) પૃથ્વીસમારંભ, (૨) જલસમારંભ, (૩) અગ્નિસમારંભ, (૪) વાયુસમારંભ, (૫) વનસ્પતિસમારંભ, (૬) બેઇન્દ્રિયસમારંભ, (૭) તેઇન્દ્રિયસમારંભ, (૮) ચરિન્દ્રિયસમારંભ, (૯) પંચેન્દ્રિયસમારંભ, અને (૧૦) અજીવસમારંભ=પુસ્તક વગેરે દુષ્કૃતિલેખિત રાખવા. આ દશ સમારંભનો ત્યાગ કરવાનો છે. એટલે યતિના દરેક ગુણો ૧૦-૧૦ પ્રકારે થતાં શીલના ૧૦૦ અંગ થાય... (૧૦ × ૧૦=૧૦૦)
૦ યતિધર્મયુક્ત સાધુએ ઉપરોક્ત યતનાપાલન પાંચ ઇન્દ્રિયોના જયપૂર્વક કરવાનું છે, તેથી શીલના ૫૦૦ અંગ થાય. (૧૦૦ × ૫=૫૦૦)
૦ હવે યતિધર્મયુક્ત સાધુ દ્વારા યતનાસહિત કરવામાં આવેલો ઇન્દ્રિયજય (૧) આહારસંજ્ઞા, (૨) ભયસંજ્ઞા, (૩) મૈથુનસંજ્ઞા, અને (૪) પરિગ્રહસંજ્ઞા - આ ચાર સંજ્ઞાથી રહિત હોવો જોઈએ. તેથી શીલના ૨૦૦૦ અંગ થાય... (૫૦૦ × ૪=૨૦૦૦)
૦ અને ઉપરોક્ત પાપસેવનાદિ મન, વચન અને કાયાથી... ન કરવારૂપ, ન કરાવવારૂપ અને ન અનુમોદવારૂપ હોવાથી ૨૦૦૦ × ૩ યોગ=૬૦૦૦ અને એ ૬૦૦૦ x ૩ કરણ=૧૮૦૦૦ આમ અઢાર હજાર શીલના અંગો થયા.
(૪) જ્ઞાનાધ્યાનધન : ‘જ્ઞાન’ એટલે સર્વજ્ઞપ્રણીત યથાર્થ આગમોનો સમ્યગ્ અભ્યાસ, એનું પરિશીલન, એનું આત્મપરિણતિરૂપે અવતરણ... અને ‘ધ્યાન' એટલે મનની એકાગ્રતા, પ્રતિનિયત કોઈ એક વિષયમાં તન્મય થઈ જવારૂપ મનની પરિણતિ... આ જ્ઞાન અને ધ્યાન એ જ જેનું સર્વસ્વ છે, તે મુનિ જ્ઞાન-ધ્યાનરૂપી ધનવાળા કહેવાય.
ૐ ઈતર આગમોનું પણ જો સર્વજ્ઞદર્શિત નયશૈલી મુજબ પરિભાવન કરવામાં આવે, તો એ પણ ‘સદભ્યાસ’ રૂપ બની શકે... અને જિનવચન પણ જો એકાંતે પકડવામાં આવે, તો એ પણ ‘અસદાભ્યાસ’ રૂપ બની શકે છે. એટલે દૃષ્ટિશુદ્ધિ અનિવાર્ય છે.