________________
बाह्यं तपोऽभूदल्पिष्ठं, नष्टं चाभ्यन्तरं तपः। कलिप्रसङ्गो निःसङ्गेष्वपि के सङ्गिनोऽङ्गिनः ॥२९९॥
કલિકાલમાં બાહ્યતપ ઘટી ગયો છે, અત્યંતરતપ નાશ પામ્યો છે, સંગરહિત સાધુઓમાં પણ કલહ કંકાસ વધ્યો છે; તો પછી સંગવાળા પ્રાણીઓની શું વાત કરવી? અર્થાત્ ગૃહસ્થોમાં બાહ્યતપની અલ્પતા, અત્યંતરતપનો નાશ અને કલહ હોય એમાં શી નવાઈ?
गुर्वाज्ञाकारिता विद्या, क्रिया लज्जा धृतिः क्षमा। लक्ष्मीरिव कुभूपालः, साधुभ्योऽप्यहरत्कलिः ॥३०॥
કલિકાલમાં કુરાજાઓએ જેમ લોકો પાસેથી લક્ષ્મીનું હરણ કર્યું છે અર્થાત લૂંટી લીધી છે, તેમ કલિકાલે સાધુઓ પાસેથી ગુર્વાજ્ઞાપાલન, વિદ્યા-જ્ઞાન, ક્રિયા, લજ્જા, વૈર્ય અને ક્ષમાને ચોરી લીધાં છે.
नास्ति कश्चित्प्रभावज्ञः, सत्यधर्मस्य सन्मतिः । नास्तिकश्चित्प्रभावज्ञः, कलौ लोकोऽस्ति दुर्मतिः ॥३०१॥
કલિકાલમાં ધર્મના પ્રભાવને જાણનાર સદ્બુદ્ધિવાળો કોઈ માણસ દેખાતો નથી. કલિયુગમાં લોકો નાસ્તિક, આત્મજ્યોતિની અવજ્ઞા કરનારા તથા દુરુમતિવાળા છે..
ભાગ્ય बान्धवा हि रिपूयन्ते, दोषायन्ते गुणा अपि । विषायतेऽपि पीयूषं, विपरीते विधौ विशाम् ॥३०२॥
૭)