________________
કલિયુગમાં સિંહ જેવા જિતેન્દ્રિય, હંસ જેવા ગુણગ્રાહી અને અમૃત જેવા માત્ર પરોપકારી (અમૃત પીનાર અમર થાય છે પણ અમૃતને કાંઈ લાભ થતો નથી) પુરુષો ક્યાંય જોવા મળતા નથી.
મંત્ર-ય-ધિ-વિદ-૫ના મહિમાન્યતા जने हीनायुरज्ञानं, नीचमानं कलौ युगे॥२९५॥
કલિયુગમાં મંત્ર, યંત્ર, ઔષધિ, વિદ્યા અને મણિઓનો પ્રભાવ અલ્પ જોવા મળે છે તેમજ આયુષ્ય અલ્પ, અજ્ઞાન અને નીચપુરુષોનું સન્માન થતું દેખાય છે.
स्वके वैरंपरेप्रीति-नि:स्वता मतिमन्दता। सत्त्वाभावोऽभिमानित्वं, कलौ लोकेषुवीक्ष्यते ॥२९६॥
કલિયુગના લોકોમાં, સ્વજનોમાં વૈર, પારકા ઉપર પ્રેમ, નિર્ધનતા, મતિની મંદતા, સત્ત્વનો અભાવ અને અભિમાનીપણું દેખાય છે.
વાચા વિપકા: સન્તો, વિરત્ન: વહુના ઘા. मेघा मंदफला भूमि-पाला लोभाकुलाः कलौ ॥२९७॥
કલિકાલમાં વેપાર કમાણી (ફલ) રહિત, સજ્જનો ઓછા, દુર્જનો ઘણા, વાદળો અલ્પ ફળવાળાં અને રાજાઓ લોભી હોય
यतयः क्षत्रियाः षण्डो मेषा निःस्वामिका अमी। क्षिपन्ति दुःखिताः कालं, कलिकालप्रभावतः ॥२९८॥
કલિકાલના પ્રભાવથી સ્વામી વગરના સાધુઓ, ક્ષત્રિયો, સાંઢ અને બકરાં; દુઃખમાં કાળ પસાર કરે છે.
૬૯