________________
अधिकार बीजो - घटिकादिनुं प्रमाण
આ નલિનથી માંડીને શીર્ષપ્રહેલિકા સુધીના એક-એક સંખ્યા સ્થાનમાં પૂર્વ-પૂર્વ સંખ્યા સ્થાનને આશ્રયીને ગુણાકાર ૮૪ લાખનો થાય છે. અર્થાત્ પૂર્વ-પૂર્વનું સંખ્યાસ્થાન ૮૪ લાખથી ગુણતા ઉત્તર-ઉત્તર સંખ્યાસ્થાન થાય છે.
અહીં અદિલાચાર્યની પ્રવૃત્તિમાં દુષમાનુભાવથી દુભિક્ષ દુષ્કાળ) હોવાથી સાધુઓનું પઠન-ગણનાદિ સર્વનાશ પામ્યું. એટલે દુષ્કાળ પૂરો થતાં સુકાળમાં બે સંઘોનો મેળ થયો. એક વલ્લભીમાં અને એક મથુરામાં અને ત્યાં સૂત્ર-અર્થના સંઘટ્ટનથી પરસ્પર વાચના ભેદ થયો. ભૂલાયેલા સૂત્ર-અર્થને યાદ કરી-કરીને ભેગું કરવામાં અવશ્ય વાચના ભેદ થાય છે. એમાં કોઈ અસંગતિ નથી, ત્યાં 'અનુયોગદ્વારાદિ અત્યારે માથુરવાચનાનુસાર છે અને જ્યોતિષ્કરંડક સૂત્રના કર્તા આચાર્ય વલભીના છે એટલે આ સંખ્યાસ્થાન પ્રતિપાદન વાલભવાચના અનુગત છે એટલે એનો અનુયોગદ્વારમાં કહેલા સંખ્યાસ્થાનો સાથે વિષમાનતા સમજી કાંઈપણ વિચિકિત્સા (શંકા) ન કરવી.
ઉપસંહાર - આ કહેલી સંખ્યા કાળવિષયક હોય છે. II૭૧ / વ્યાવહારિક પરમાણુ આદિનું સ્વરૂપ - યોજન - કાળનું માપ:
एसो पण्णवणिज्जो कालो संखेज्जओ मुणेयव्वो । वोच्छामि असंखेज्जं कालं उवमाविसेसेणं ॥ ७२ ॥ सत्येण सुतिक्खणवि छित्तुं भित्तं व जं किर न सका । तं परमाणुं सिद्धा वयंति आई पमाणाणं ॥ ७३ ॥ परमाणू तसरेणू रहरेणू अग्गयं च वालस्स । लिक्खा जूया य जवो अट्ठगुणविवड्डिया कमसो ॥ ७४ ॥ जवमज्झा अट्ठ हवन्ति अंगुलं छच्च अंगुला पाओ । पाया य दो विहत्थी दो य विहत्थी हवइ हत्थो ॥ ७५ ॥ दंडं घणुं जुगं नालिया य अक्ख मुसलं च चउहत्था ।
अट्ठव धणुसहस्सा जोयणमेगं च माणेणं ॥७६ ॥ ૧. પત્તાં નિતીજે રિશિષ્ટા २. "एतद्वाथानन्तरमियेयेकाऽधिका गाथाजे० खं० आदर्शयो दृश्यते - "कालस्स परीमाणं वित्थरओ बहुविहं पि नायव्वं । तणुणो (? धणुणो) य जोयणस्स उ एत्तो आदीघरं वोच्छं ॥” इति । इयं हि गाथा ७७ गाथया સદ વિક્ર સમાનાર્થી મ. વિ. . ૨૮, રિ. ૪ . રૂ. હુંઉં નું ઘણું - રૂતિ મ. વિ. પા. ૮૬ છે.
