________________
૪૭
કાળસપ્તતિકા પ્રકરણ અર્થ –( ) છઠ્ઠા આરામાં ( નg ) મનુષ્ય (સુપા ) બે હાથ ઉંચા શરીરવાળા ( વવવ ) વીશ વર્ષના આયુષ્યવાળા, (અછાણા ) મસ્યને આહાર કરનારા, (વિદ્રવાન ) ગંગા અને સિંધુ નદીના બિલમાં વસનારા, ( યુવા ) તિર્યંચ અને નરકરૂપ કુગતિમાં જનારા, ( સુવરહવા ) ખરાબ વર્ણ અને રૂપવાળા તથા ( જૂના ) ક્રૂર પ્રકૃતિવાળા થશે. ૫૭. निल्लज्जा निवसणा, खरवयणा पियसुआइठिइरहिया। छवरिसगब्भा इत्थी, सुदुक्खपसवा बहुसुआ य ॥ ५८॥
અર્થ:-(નિgar ) વળી તે મનુષ્યો લજજા રહિત, ( નિવાસણા ) વસ્ત્ર રહિત, ( વાળા) કઠોર વચનવાળા, (પથgબાદિયા ) માત-પિતા, ભાઈ–બહેન અને પુત્ર–કલત્રાદિની સ્થિતિ (મયોદા) રહિત થશે. તથા (ફથી) સ્ત્રીઓ (જીવવિજમા ) છ વરસની વયે ગર્ભ ધારણ કરશે, (જુદુઘરવા) અત્યંત દુઃખે કરીને પ્રસવ કરશે ( ) અને (પદુભા ) ઘણા પુત્રપુત્રીવાળી થશે. ૫૮. बहुमच्छचक्कवहगंग-सिंधुपासेसु नव नव बिलाई । वेयड्डोभयपासे, बिसयरि बहुरोगिनरठाणा ॥ ५९ ॥
અર્થ –( વામજી ) જેમાં ઘણા માછલાંઓ છે એવી અને ( વવ ) રથના ચક્ર જેટલા પ્રવાહવાળી (સંક્ષિપુપપુ ) ગંગા અને સિંધુ નદીની બને બાજુએ એટલે કાંઠે ( રેડ્ડમાપા ) વૈતાલ્યની બન્ને બાજુએ એટલે ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશાએ ( વદુ જનાદાઈ ) ઘણું રોગી મનુષ્યના સ્થાનભૂત ( નવ નવ વિદ્યારું ) નવ નવ બિલ હોવાથી કુલ (વિતર) બહોતેર બિલમાં રહેશે. ( વૈતાલ્યની ઉત્તર દિશામાં ગંગા નદીના પૂર્વ પશ્ચિમ તરફના બે કાંઠામાં નવ નવ બિલ હોવાથી અઢાર બિલ થયા, તે જ રીતે વૈતાઢ્યની દક્ષિણ દિશામાં અઢાર હોવાથી છત્રીશ થયા. તે જ રીતે સિંધુ નદીના ચારે તરફના છત્રીશ મળીને કુલ બહોંતેર બિલ થાય છે. ) ૫૯.
अग्गिमअराइमाणं, पुव अरंते इहं तु छटुंते । हत्थतणु सोलवरिसाउ, अन्नहुस्सप्पिणी नवरं ॥ ६ ॥
અર્થ – જામગરાડમાળ) આગળના ઉત્સર્પિણના આરાદિકનું માન ( આયુષ્ય દેહાદિકનું માન ) પૂર્વની જેમ આગલા આરાની જેમ જાણવું. ઉત્સ