________________
૫૪૧
ત્યાં પહોંચીને પણ વિશેષ આદર-સહિત એકાંતમાં પૂછવા લાગ્યા, ત્યારે તેણે કહ્યું કે, ‘શું કરું ?, એક બાજુ વાઘ છે, બીજી બાજુ બે કિનારા ભરપૂર જળવાળી નદી છે. જેથી ‘નથી કહી શકાતું કે, નથી કહ્યા વગર રહી શકાતું.' મુનિજનને આવી વાતો કરવી તે પણ યોગ્ય ન ગણાય, તો પણ મને તારા ઉપર ગૌરવ-માન છે-તેથી ૫રમાર્થ છે,તે સાંભળ.
‘ભોજન - સમયે બેઠો હતો, ત્યારે તારી પુત્રીઓની લક્ષણરેખા મારા જોવામાં આવી તે રેખાનું ફળ એવું છે કે, પિતાના પક્ષનો-કુળનો નાશ કરનારી તે રેખા મારા ધ્યાનમાં આવી છે. આ શલ્ય ભોંકવાથી મેં ભોજનનો ત્યાગ કર્યો તેં બહુ આગ્રહ કર્યો, એટલે વળી કંઇક ખાધું.' આ સાંભળીને શેઠના મનમાં થયું કે, ‘આ મહાજ્ઞાની પિતાએ પૂછ્યું કે, ‘આ વિષયમાં કોઇ ઉપાય છે?' તેણે કહ્યું કે, ‘છે, પરંતુ તે તમારા માટે દુષ્કર છે, પરંતુ ખરાબ લક્ષણવાળી વસ્તુનો ત્યાગ કરવાથી પીડા દૂર થાય છે. આખા કુટુંબમાં તેઓ પ્રાણાષિક પ્રિય છે. જો તેને કુમારાવસ્થામાં સર્વાલંકાર-વિભૂષિત કરી કાષ્ઠની પેટીમાં ગોઠવીને કોઇ ન જાણે તેવી રીતે ગુપ્તપણે ગંગામાં વહેવડાવી દેવી. તેને અમુક અનુષ્ઠાન-ક્રિયા કરવી, જેથી સર્વ સારાં વાનાં થશે' આ પ્રમાણે જેની બુદ્ધિ પાપથી નાશ પામી છે, એવા તેને યથાર્થ માનતા પિતાએ કુલના રક્ષણ માટે એક મોટી મંજૂષા કરાવી. સ્નાન-વિલેપનાદિ તથા આભૂષણાદિકથી અલંકૃત કરીને અમોને તેમાં સુવડાવી રાખીને તે મંજૂષામાં મત્સ્યાકારવાળાં છિદ્રો કર્યા. માતાને તથા બીજાઓને પરમાર્થ જણાવ્યો નહીં અને આપણા કુલનો આ રિવાજ છે કે, ‘કુમારિકાઓએ આ પ્રમાણે વિવિધ ગંગાનાં દર્શન કરવાં જોઇએ.' એમ કહીને પ્રભાતસમયે મંજૂષાને ગાડામાં આરોપણ કરીને પોતે, તથા પરિવ્રાજક એમ બંનેએ શાંતિકર્મની કેટલીક ક્રિયાઓ કરી. પછી અમને ગંગાનદીમાં વહેડાવી. પિતા ઘરે ગયા. લોકોને પોતાનો ખેદ બતાવતા કહેવા લાગ્યા કે, ‘નદીએ બાલાત્કારથી ખેંચી લીધી.' એમ રુદન કરવા લાગ્યા અને શોક-કાર્ય આરંભ્યું.
પરિવ્રાજક પણ પોતાના મઠમાં પહોંચીને શિષ્યોને કહેવા લાગ્યો કે, ‘અરે ચેલાઓ ! તમે સાંભળો. ભગવતી ગંગાદેવી મારા પર પ્રસન્ન થયાં છે. આજે હિમવાન પર્વત ઉપરથી મારા મંત્રોની સિદ્ધિ માટે પૂજાનાં ઉપકરણોથી ભરેલી મંજૂષા મોકલી છે, તો તમો જલ્દી જઇને નીચેના ઓવારે રાહ જુઓ. મંજૂષાને ઉઘાડ્યા વગર અહિં આણજો, જેથી મંત્રોમાં વિઘ્નો ન આવે.' તે ચેલાઓ પણ આશ્ચર્ય પૂર્વક કહેવા લાગ્યા કે, ‘આપણા ગુરુનો પ્રભાવ કેવો છે !' એમ કરીને બે ત્રણ ગાઉ સુધી કહેલા નદી - કાંઠે ગયા. અતિનિપુણતાથી તે નદીના ઉપલા ભાગ તરફ નજર કરવા લાગ્યા.
આ બાજુ તે મંજૂષાનું વચમાં શું થયું, તો કે મહાપુર નામના નગરના સુભીમ નામના રાજાએ નાવડીમાંથી જલંક્રીડા કરતાં કરતાં નદીમાં વહેતી આવતી તે કાઇપેટીને દેખી, કૌતુકસહિત તેને ગ્રહણ કરીને ઉઘાડી. અમારું રૂપ દેખીને અતિવિસ્મય પામ્યો. કામદેવાધીન થયેલો તે મંત્રીને કહેવા લાગ્યો કે, ‘આ પાતાલ-કન્યાઓનું આશ્ચર્ય દેખ, અથવા તો આ વિદ્યાધરીઓ કે દેવાંગનાઓ અગર કોઇ રાજકન્યાઓ હશે કે શું ? ‘હે ભાગ્યશાળીઓ ! તમે કોણ છો ?’ ઘણા આગ્રહથી પૂછતા છતાં પણ દુઃખ પામેલી અમે તેમને ત્યાં કંઇપણ પ્રત્યુત્તર આપી શકી