Page Text
________________
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
૧૮
ઉદ્યમ કરીશ કે, તારું ચિંતવેલું કાર્ય સફળ થાય.' ત્યાર પછી કંઈક સ્વસ્થ થઈ,એટલે તેના મનને આશ્વાસન આપવા મેં કહ્યું કે, ‘ગઈ કાલે નગરીમાં તે કુમારને મેં જોયો હતો. આ સાંભળીને હર્ષ પામેલા મનવાળી તે બોલી કે, ‘હે ભગવતી ! તારીકૃપાથી મારું સર્વ સુંદર થશે, પણ તેને વિશ્વાસમાં લેવા માટે બુદ્ધિલના બાનાથી હા૨૨ત્ન અને તેના છેડે લગાડેલો એક લેખ અર્પણ કર.' આ પ્રમાણે આ લેખસહિત હાર એક કદંડકમાં ગોઠવી પુરુષ દ્વારા તેનાકહેવાથી મેં મોકલ્યો છે. આ પ્રમાણે કુમારીના લેખની વાત જણાવી. હવે તમે સામો જવાબનો લેખ આપો, તો તમારા નામથી અંકિત મેં લેખ આપ્યો. તે આ પ્રમાણે –
‘પ્રભાવશાળી વરધનુ યુક્ત શ્રીબ્રહ્મરાજપુત્ર પૂર્ણચંદ્ર જેમ કૌમુદી સાથે તેમ રત્નવતી સાથે ૨મવાના મનવાળો છે.' વરધનુએ કહેલા આ વૃત્તાન્તથી કુમાર ન દેખેલી રત્નવતીને પણ મેળવવા ઉત્સુક બન્યો. નલિની કમલપત્રના બીછાનામાં કે ચંદનરસનું વિલેપન કરવા છતાં પણ તીવ્ર વિરહાગ્નિથી જળી રહેલો તે કોઈ પ્રકારે શાંત પામી શકતો નથી. કોઈક દિવસે નગર બહારથી આવી વરધનુ કુમારને કહેવા લાગ્યોકે, ‘તમારે હવે અહીં રહેવું ઉચિત નથી. કારણ કે, કોશલપતિ દીર્ઘરાજાએ તમારી શોધ કરવા માટે અહિં પુરુષો મોકલ્યા છે અને આ નગરના રાજાએ આપણને શોધવા માટે તથા પકડવા માટે ચારે બાજુ ચોકીઓ મૂકી પ્રયત્ન કર્યો છે - એવી લોકોમાં વાત ચાલી છે.' આ હકીકત જાણીને સાગરદત્તે બંનેને ભોંયરામાં છૂપાવી દીધા. રાત પડી એટલેકાજલ અનેકોયલ સરખા કાળા વર્ણવાળા અંધકારથી રાત્રિ ઘેરાઈ ગઈ. કુમારે શેઠપુત્રને કહ્યુ કે, ‘તેવા પ્રકારનો ઉપાય કરો કે, અમો અહિંથી જલ્દી બહાર નીકળી જઈએ.' એ સાંભળી શેઠપુત્ર સાગરદત્ત તે બંનેને સાથે લઈ નગર બહાર નીકળી ગયો. ત્રણે થોડેક દૂર ગયા એટલે મહામુશ્કેલીથી સાગરદત્તને રોંકીને તે બંને આગળ જવા પ્રયાણ કરતા હતા. દરમ્યાન તે જ નગરીની બહાર યક્ષના મંદિર પાસે ગાઢ ઝાડીની વચમાં રહેલી એક યુવતી અનેક પ્રકારના હથિયારો ભરેલા રથમાં બેસી નજીક આવેલી હતી. તે તેમને દેખી આદર-સહિત કહેવા લાગી કે, ‘તમે આટલા બધા મોડા કેમ આવ્યા ?' તે સાંભળી તેઓએ કહ્યું કે - ‘હે ભદ્રે ! અમે કોણ છીએ ?' પેલી યુવતી કહેવા લાગી કે, ‘તમે બ્રહ્મદત્ત અને વરધનું.’ તેં અમોને કેવી રીતે ઓળખ્યા ? તો પ્રત્યુત્તરમાં કહ્યું કે સાંભળો-‘આ જ નગરીમાં ધનપ્રવર નામના શેઠ વસે છે. ધનસંચયા નામની તેનીભાર્યા છે. તેની કુક્ષીથી જન્મેલી હું તેમની પુત્રી છું. આઠ પુત્રો ઉપર જન્મેલી છું. યૌવનવય પામી છું. કોઈ પણ વર પસંદ ન પડ્યો, તેથી મેં યક્ષની આરાધના કરી. યક્ષ મારી ભક્તિથીપ્રસન્ન થયો અને પ્રત્યક્ષ થઈને મને કહ્યું કે, ‘હે વત્સે ! તારો પતિ ચક્રવર્તી થશે, તેનું નામ બ્રહ્મદત્ત છે.' ‘મારે તેને કેવી રીતે ઓળખવો ?' યક્ષે કહ્યું કે, ‘જ્યારે કુકડાઓનું યુદ્ધ ચાલ્યું, ત્યારે દેખ્યો હતો અને તારા મનમાં ગમેલોહતો, તેને તારે બ્રહ્મદત્ત જાણવો.' વળી કુકડાના યુદ્ધ બાદ વરધનુ સાથે તમારો જે વૃત્તાન્ત બન્યો તે કહ્યો, તથા તમોને હાર મોકલ્યો વગેરે જે કાર્યો કર્યાં, તે પણ મેં જ કરેલાં.
આ વૃત્તાન્ત સાંભળીને વિચાર્યું કે, ‘મારા રક્ષણ માટેનો આણે આદરથી પ્રયત્ન કર્યો, નહિંતર હથિયાર સાથે મારા માટે રથ ક્યાંથી હાજર કરે ?' એમ વિચારીને તેના વિષે
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |