________________
३७८
ઉપદેશપદ-અનુવાદ અતિશય સુખ પામશે. ત્યાર પછી રાજા પોતાના ખોળામાં બેસાડી દ્રૌપદી પુત્રીને કહે છે કે, હે વત્સ ! તને જે રુચે તે વર સ્વયંવરવિધિથી વર.” ત્યાર પછી સહુ પ્રથમ દ્વારિકા નગરીમાં કૃષ્ણને પોતાના પરિવારયુક્ત બોલાવવા માટે દૂતને મોકલ્યો. ત્યારે સમુદ્રવિજયાદિક દશ દશાë, મુશલપાણિ વગેરે પાંચ મહાવીરો, તથા ઉગ્રસેનાદિ સોળહજાર રાજાઓ, આઠ ક્રોડ કુમારો, પ્રદ્યુમ્ન, શાંબ વગેરે સાઠ હજાર દુર્દીત કુમારો કે, જેમની ગતિ ક્યાંય પણ નિવારણ કરી શકાતી નથી. વીરસેન વગેરે એકવીશ હજાર વિરો, મહસેન વગેરે અનેક ગુણી લોકો પાસે જઈને બે હાથની અંજલિ જોડીને પ્રણામ કરી સંદેશો આપ્યો કે-“કાંપિલ્યપુર નગરમાં દ્રુપદ રાજાની દ્રૌપદી નામની પુત્રીનો સ્વયંવર આપ્યો છે, તો તેમના પિતાએ આપને પ્રાર્થના કરવા પૂર્વક નિમંત્રણ મોકલ્યું છે કે-કાલનો વિલંબ કર્યા વગર કાંપિલ્યપુર નગરની બહાર પોતપોતાની ઋદ્ધિસહિત સપરિવાર દરેકે પધારવું.” (૧૮૦).
એ પ્રમાણે હસ્તિનાપુર નગરના પાંડુરાજાના પુત્રોને, તે જ પ્રમાણે ત્રીજો દૂત ચંપાના કૃષ્ણ અંગરાજાને, ચોથો દૂત પાંચસો ભાઈઓને, શુક્તિમતી પુરીમાં શિશુપાલ રાજાને, પાંચમો દૂત હસ્તિશીર્ષ નગરમાં દમદંત રાજાને, છઠ્ઠો દૂત મથુરામાં ધર નામના રાજાના ઉપર, સાતમો દૂત રાજગૃહમાં સહદેવ નામના રાજા પાસે, આઠમો દૂત કૌડિન્ય નગરીના ભેષક રાજાના પુત્રની પાસે મોકલ્યો. નવમો વિરાટદેશમાં સો ભાઈઓ સહિત કીચકરાજાને, બાકી રહેલા રાજાઓ અને બાકી રહેલા નગરમાં દશમાં દૂતને મોકલ્યો. આ પ્રમાણે પૂર્ણ ગૌરવ સહિત અનેક રાજાઓ, રાજકુમારો વગેરેને આમંત્રણ આપી બોલાવ્યા. તેઓ પણ મન સરકા વેગથી ઉતાવળા એકી સાથે કાંપિલ્યપુરમાં વિશાળ ગંગાનદીના કિનારા ઉપર પડાવ નાખીને રહેલા છે. દ્રુપદરાજાએ તેઓ માટે ઉતારા નક્કી કરેલા હતા, ત્યાં તેઓએ નિવાસ કર્યો. સમુદ્રના કલ્લોલો ઉછળે, તેના સમાન સત્ત્વવાળા સર્વે રાજાઓ ત્યાં રહેલા છે, હવે ત્યાં સ્વયંવરમંડપ કેવો કરાવ્યો ? ઉંચા અનેક સ્તંભોના સમૂહથી શોભતો, ઉંચા દંયુક્ત સેકડો ધ્વજાઓ યુક્ત, રત્નમય અનેક તોરણવાળો, મનોહર પૂતળીઓથી શોભાયમાન, અતિમદોન્મત્ત હાથીઓને આવતા રોકવા માટે હાથીદાંતથી નિર્માણ કરેલો સ્વયંવર-મંડપ રાજાએ કરાવ્યો. હવે શુભ દિવસે દ્રૌપદી કન્યાની અભિલાષા કરનારા સર્વે રાજાઓ તેમના યોગ્ય ક્રમે બેસી ગયા. દ્રૌપદી પણ સ્નાન કરી, વસ્ત્રાભૂષણથી અલંકૃત બની, ગૃહચૈત્યોમાં જિનબિંબોને વાંદીને આગળ કહેલા રોહિણી કન્યાના દષ્ટાંતાનુસાર સ્વયંવરમંડપમાં આવી પહોંચી.
સાક્ષાત્ કોઈપણ રાજાનું વદન-કમલ ન દેખતી તે દ્રોપદી દર્પણતલમાં પ્રતિબિંબિત રાજાઓનાં મુખ-કમલો નીરખવા લાગી. જે જે દેખ્યા, તે પસંદ ન પડ્યા, એટલે જયાં આગળ પાંચ પાંડવો બેઠેલા હતા, ત્યાં ગઇ, તેમને દેખ્યા. ત્યાર પછી આગળ કે પાછળ દષ્ટિ ન કરતાં સ્વાભાવિક પૂર્વભવના નિયાણા અનુસાર તે પાંચ પાંડવોના ગળામાં વરમાળા નાખી. એટલે અતિહર્ષ પામેલા વસુદેવ વગેરે સર્વ રાજાઓ મોમાં શબ્દો બોલીને કહેવા લાગ્યા કે, “અહો ! સારું કર્યું, સુંદર વરો વરી. ખરેખર દ્રુપદ રાજા અને ચુલનિકા માતા ધન્ય છે કે,