________________
૩૭૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ એવા તે સાગરપતિનું આપણને પ્રયોજન નથી. મારે તો હવે તને તેને આપવી છે કે, જેને તું મનપ્રિય હોય.” (૧૨૫) કર્ણામૃત સમાન એવાં આશ્વાસનનાં વચનો વડે સાત્ત્વન આપીને તેને પોતાના સ્થાનમાં જવા રજા આપી.
હવે કોઈક સમયે ઘરના ઉપરના માળથી દિશામાર્ગોનું અવલોકન કરતા રાજમાર્ગમાં પેલાં સડેલાં વસ્ત્ર પહેરેલ, તથા હાથમાં ઠીબડાંને ધારણ કરનાર એક દ્રમુકને દેખ્યો. તેને પોતાના ઘરમાં બોલાવીને કહ્યું કે-“હે દ્રમક ! આ ખાવાનું ગ્રહણ કર, તથા આ સુંદર વેષ પહેર. જે તારાં મલિન વસ્ત્રો છે, તથા ભાંગેલો ઘડો (ઠીબ) છે, તેને એકાંતમાં સ્થાપન કર. તેને કિંમતી વસ્ત્રો પહેરાવ્યાં અને ગૌરવ પૂર્વક તે દ્રમુકને ભાયંપણે અર્પણ કરી, રાત્રે યોગ્ય ઉપચાર આદર પૂર્વક વાસગૃહમાં પ્રવેશ કરાવ્યો. ચપલ નેત્રવાળો થયો થકો, તે જેટલામાં શઓમાં સુકુમાલિકા નજીકમાં સૂતો અને તે દેહના સ્પર્શના દોષથી સર્વાગે ઉત્પન્ન થયેલા જવર-તાપથી વિચારવા લાગ્યો કે, “નક્કી મને મરણ પમાડવા માટે જ વગર કારણના વૈરી એવા આણે મને આ આપેલી છે. જયાં સુધીમાં તેના અંગના સ્પર્શથી મને નજીકમાં મૃત્યુની પ્રાપ્તિ ન થાય તેટલામાં અગ્નિના દાહની ઉપમાવાળી દુર્ભાગ્યથી ભરપૂર એવી આની પાસેથી મારે જલ્દી મારાં વસ્ત્રોનો ત્યાગ કરીને પણ અહીંથી ખસી જવું જોઈએ.’ તેનું ઠીબડું, વસ્ત્ર છોડીને તેને સૂતેલી છોડીને ત્યાંથી દૂર ચાલ્યો ગયો. જયારે જાગી, ત્યારે તેને પણ ન દેખ્યો, ત્યારે એ વિચારવા લાગી-“મારા શરીરના દોષના કારણે તથા મારા પોતાના દુર્ભાગ્યના દોષના કારણે આ પણ ચાલ્યો ગયો. વૃત્તાન્ત જાણ્યા પછી પ્રભાતમાં પિતાએ બોલાવી કહ્યું કે, “હે પુત્રી ! આમાં કોઈનો દોષ નથી, પરંતુ તારાં પોતાનાં કરેલાં કર્મનો જ દોષ છે. માટે જે પ્રકારે આ કર્મનો ક્ષય થાય, તે પ્રકારે સાધુઓને, શ્રાવકોને, દીન, અનાથ વગેરેને દાન આપ.” ત્યાર પછી પિતાની આજ્ઞાથી સૂર્યોદયથી માંડીને સૂર્યાસ્ત સમય સુધી નિરંકુશપણે હંમેશાં દાન આપવા લાગી.
આ પ્રમાણે નિરંતર દાન આપતાં કેટલોક સમય પસાર થયા પછી, “સુંદર વ્રતો પાલન કરનાર, ઘણા શ્રુતના અભ્યાસ અતિનિર્મલ શીલરૂપી હાથણીને બાંધવા માટે આલાનસ્તંભ સમાન એવાં ગોપાલિકા નામની આર્યાઓ ત્યાં પધારી.” તેમની સાથે વિચરતાં બે સાધ્વીનું એક યુગલ તેના ઘરે ગોચરી માટે ગયું, સારી રીતે બહુમાન સહિત તેને પ્રતિલાભ્યાં. પગમાં પડીને, અંજલિ જોડીને તેને વિનંતિ કરવા લાગી કે, મને સાગર સાથે પરણાવી, છતાં હું તેને અણગમતી થઈ, બીજા દ્રમુકને આપી, તો પણ હું અણગમતી બની, તો કૃપા કરીને કોઈક તેવી ઔષધિ-જડીબુટ્ટી, મંત્ર-તંત્ર હોય તે આપો, જેના પ્રભાવથી હું મારા પતિને સુભગ બનું.” તે બોલતાં જ તે આર્યાઓએ કાન ઢાંકી દીધા અને કહ્યું કે- હે ભદ્રે ! તે વિષયમાં અમો કંઈ પણ જાણતા જ નથી, તેમ જ અમારા માટે આ કાર્ય અનુચિત છે. ધર્મવિષયક શાસ્ત્રમાં અમારું કૌશલ્ય છે. તો તું કહે, તો તને જિનેશ્વરોએ કહેલો ધર્મ શ્રવણ કરાવીએ. (૧૪૫)
સવિસ્તર ધર્મ સંભળાવ્યો, એટલે સારી રીતે પ્રતિબોધ પામી અને ઉત્તમ શ્રાવિકા બની. ત્યાર પછી પિતાની સન્મતિથી દીક્ષા લીધી. ઈર્યાસમિતિ આદિ પાંચ નવગુપ્તિ-સહિત દઢ શીલ