Page Text
________________
૩૫૯ સમય ગયા પછી ધારિણીની કુક્ષિમાં ગમે તે કોઈ ગતિમાંથી આવેલો જીવ ગર્ભપણે ઉત્પન્ન થયો. તે સ્વાભાવથી જ અભિલષિત સિદ્ધિના હેતુભૂત પુણ્યસમૂહને એકઠું નહિ કરેલ હોવાથી ગર્ભને છ મહિના થયા, એટલે પિતા મૃત્યુ પામ્યા અને જન્મતાં જ તેની માતા મૃત્યુ પામી.
ત્યાર પછી તેના મામાએ તેને કોઈ પ્રકારે પાલન-પોષણ કરી વૃદ્ધિપમાડ્યો અને “નંદિષેણ” એવું નામ સ્થાપન કર્યું. તે છોકરો મામાને ઘરે ખેતી, પશુપાલન આદિ કર્મ કરવા લાગ્યો. ગૃહકાર્યમાં તેના મામા નિશ્ચિત બન્યા. એ પ્રમાણે કાળ પસાર થતો હતો, ત્યારે કેટલાક બીજાના સંકટમાં આનંદ માનનારા ઈર્ષાળુ લોકે તે નંદિષેણને ભરમાવ્યો કે, “તું આ મામાનાં ચાહે તેટલા વૈતરાં કરીશ અને તેઓ ચાહે તેટલા ધનની વૃદ્ધિ પામશે, તો પણ તેમાં તને કશો લાભ થવાનો નથી. એટલે નંદિષેણ મામાના ઘરના કાર્યોમાં મંદ આદરવાળો થયો અને કાર્ય ઓછું કરવા લાગ્યો. મામાને ખબર પડી કે, “આ ગામમાં સ્વભાવથી પારકા ઘરની ચિંતા કરનારા ઉÚખલ લોકો ઘણા છે અને તેનો તને આડીઅવળી વાતો કરીને નકામો ભરમાવે છે, માટે તું તેમના વચન સાંભળીશ નહિ.બીજા લોકો તો પારકાં ઘર કેમ ભાંગે ? તેનાથી જ ખુશ થનારા હોય છે. બીજું મારે ત્રણ પુત્રીઓ છે, તેમાં સૌથી મોટી છે, તે જ્યારે યૌવનવય પામશે ત્યારે તેના તારી સાથે લગ્ન કરીશ.” આ પ્રમાણે મામાએ કહ્યું, એટલે વળી પાછો મન દઈને ઘરનાં કાર્યો કરવા લાગ્યો. અનુક્રમે વિવાહ સમય પ્રાપ્ત થયો અને વિવાહનો કાર્યારંભ પિતા કરવા લાગ્યા. ત્યારે પિતાને કન્યાએ તેની સાથે વિવાહ કરવાની અનિચ્છા પ્રગટ કરી. શાથી? તો કે, નંદિષેણના હોઠ જાડા-પહોળા ખુલ્લા હોવાથી, વળીતેના દાંત મુખ બહાર નીકળેલા છે, નાસિકા ચીબી-બેઠેલી છે, નેત્રના છિદ્રો અતિ ઉડાં છે. બોલે તો તેનું વચન અપ્રિય લાગે છે, લાંબા પેટવાળો છે, છાતી સાંકડી છે, પગલાં લાંબા ભરનારો છે, ભ્રમર ભેષ સર્પ સરખી શ્યામ કાયાવાળો છે, સાક્ષાત્ પાપના ઢગલા સરખા એવી તેની સાથે મારે લગ્ન કરવા નથી. એમ છતાં પરાણે લગ્ન કરશો, તો નક્કી મારે મરણને શરણ છે.” એટલે તે ખેદ પામ્યો અને ઘરકામમાં આલસ કરવા લાગ્યો. એટલે વળી મામાએ તેને સમજાવ્યોકે, આ પુત્રીએ તને ભલે ન ઇચ્છયો, તો હવે બીજી પુત્રી તને આપીશ, તે પુત્રી પણ પ્રથમની જેમ ઈચ્છતી ન હતી, એટલે ત્રીજી આપવાનું જણાવ્યું, પરંતુ છેલ્લી પણ પ્રથમ પુત્રીની જેમ તેની અભિલાષા કરતી નથી.
ત્યાર પછી તે વૈરાગ્ય પામ્યો, ઘરેથી નીકળી નંદિવર્ધન નામના આચાર્યની પાસે ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું. હવે પોતે પૂર્વ ભવમાં આકરાં પાપકર્મો કરેલાં છે, તે તપ કર્યા વગર નાશ પામવાનાં નથી-એમ માનતા તેણે છઠ્ઠને પારણે છઠ્ઠ કરવા રૂપ તપ આદર્યો તે છઠ્ઠ તપમાં પાંચ વખતના ભોજનનો પરિહાર કરવો અને છઠ્ઠા ભોજનને ગ્રહણ કરવા રૂપ જે તપમાં વિધિ છે, એવા અન્વર્થ પ્રધાનતાવાળા અથવા તો બે ઉપવાસ લાગલાગટ કરવા રૂપ છઠ્ઠ તે જે ખમે છે-સહન કરે છે, તેવો તે છઠ્ઠ ક્ષપક-પોતાના સામર્થ્ય-અનુસાર વિચાર કરીને આગળ કહીશું, તે પ્રમાણે અભિગ્રહ ગ્રહણ કરે છે, તે અભિગ્રહ આ પ્રમાણે જાણવો –
બાળ સાધુ, રોગી સાધુ, વૃદ્ધ, પરોણા, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, તપસ્વી, નવદીક્ષિત
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |