Page Text
________________
૧૪૮
ઉપદેશપદ-અનુવાદ ઇગિનીમરણ સાધના કરી આ સર્વ પારિણામિકી બુદ્ધિના બળથી કર્યું. (૧૩૯)
૧૪૦ એ જ પ્રમાણે ચાલુ પરિણામિકી બુદ્ધિ વિષયમાં સ્થૂલભદ્રનું ઉદાહરણ પહેલાં વિસ્તારથી કહેલું છે. તેને સુકોશા વેશ્યામાં ઉત્કટ રાગ હતો. પછી નંદરાજાએ બોલાવ્યા, ત્યારે લાંબો વિચાર કર્યો કે, જેમ મંત્રીપદ સ્વીકાર કરવામાં, તે કાર્યોમાં પરોવાયેલો રહું, એટલે ભોગો નહીં ભોગવી શકાય, ભોગ માટે રાજ્યાધિકારની ચિંતા કરવી પડે તેના કરતાં ચારિત્ર એ આ લોક અને પરલોક બંને લોકનું હિત કરનાર થાય છે. તેથી તે ચારિત્ર જ તેણે પારિણામિક બુદ્ધિથી ગ્રહણ કર્યું. (૧૪૦)
(સુંદરીનંદ - કથા) ૧૪૧-દક્ષિણદિશામાં તિલકભૂત વૈભવવંતલોકોને વિલાસ કરવાના સ્થાનરૂપ આ સ્થાન જોયા પછી બીજા સ્થાન જોવાની અનિચ્છા કરાવનાર એવું નાસિક નામનું નગર હતું. ત્યાં પુષ્કળ ધન ઉપાર્જન કરેલ મનોહર તરુણવય પામેલો નગરલોકોના બહુમાનવાળા પદને પામેલ એવો નંદ નામનો વણિક રહેતો હતો. તેને સર્વાગ સુંદર, પોતાના લાવણ્યથી બીજા લોકોના લાવણ્યને અનાદર કરતી સ્નેહવાળી સુંદરી નામની ભાર્યા હતી. જો કે તે નગરીમાં લોકોનાં મનને આનંદિત કરાવનાર બીજા પણ નંદ સરખા વેપારીઓ હતા, પરંતુ આ નંદ જાણે સુંદરીના સ્નેહ તાંતણાથી જકડાયેલો હોય તેમ ક્ષણવાર પણ તેના વગર શાંતિ મેળવી શકતો ન હતો. તેથી નગરલોકોએ “સુંદરીનંદ' એવા પ્રકારનું નામ પાડ્યું. વિષયો સેવન કરતાં તેમના દિવસો પસાર થતા હતા. આગળ નંદના એક ભાઈએ પ્રવ્રજયા અંગીકાર કરેલી, તેણે પરદેશમાં સાંભળેલું હતું કે, મારો ભાઈ સુંદરી પત્ની વિષે અતિશય સ્નેહવાળો છે. તો હવે મારે તેની ઉપેક્ષા કરી તેને દુર્ગતિગામી કરવો તે યુક્ત નથી. એટલે ગુરની રજા મેળવીને તે તેના પરોણા તરીકે તેના ગામમાં આવ્યા અને ઉતરવાનું સ્થાન પણ ત્યાં મેળવ્યું. મુનિ ભિક્ષા-સમયે તેના ઘરે પધાર્યા, વિવિધ પ્રકારનાં ભોજનવિધિથી પ્રતિલાલ્યા. ત્યાર પછી મુનિએ પાત્ર તેના હાથમાં આપ્યું. નમેલા મસ્તકથી સર્વ પરિવારે તેમને નમસ્કાર કર્યો અને પાછા વળવા લાગ્યા. આ ભાઈએ ચિંતવ્યું કે, “જયાં સુધી ભાઈ પોતે મને ન છોડે, ત્યાં સુધી મારે જવું યોગ્ય ન ગણાય.” એમ કરતાં કરતા જયાં ઉતરેલા હતા, તે ઉદ્યાનભૂમિના સ્થાન સુધી આવી પહોંચ્યા. હાથમાં સાધુનું પાત્ર હોવાથી હાસ્યથી નગરલોકો બોલવા લાગ્યા કે, “આ સુંદરીનંદે દીક્ષા અંગીકાર કરી ! ત્યાં સાધુએ વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન કરનારી લાંબા કાળ સુધી સુંદર દેશના આપી, પરંતુ સુંદરીમાં તીવ્રરાગ રહેલો હોવાથી ધર્મમાર્ગમાં ચિત્ત લાગતું નથી એટલે મુનિઓમાં સિંહ સમાન તે ભગવંત વૈક્રિયલબ્ધિવાળા હોવાથી વિચાર્યું કે, “બીજા કોઈ ઉપાયથી આને પ્રતિબોધ કરી શકાય તેમ નથી તો તેને અધિકતર લોભ-સ્થાન બતાવું.” એમ વિચારી કહ્યું કે, “પોતાના કિરણ-સમૂહથી આકાશનાછેડા સુધી વિવિધ આશ્ચર્યકારી રંગવાળો મેરુપર્વત તને બતાવું. સુંદરીના વિરહને ન સહી શકતો તે સ્વીકારતો નથી. મુહૂર્ત પછી તેણે કહ્યું કે, “હું અહીં આવતો રહીશ' એ કહે છે - એટલામાં હિમવાન પર્વત વિકર્વી એક વાનર-યુગલ વિકર્યું બીજા આચાર્યો કહે છે કે, “સર્વ બાજુ ભય વિદુર્ગા.” ત્યાર પછી મુનિએ
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |