________________
૧૯૮
ધર્મસંગ્રહ ગુરુ ભા. સારદ્વાર ગ. દર
(૧૧) ભય દોષ- વંદન ન કરવાથી ગુરૂ મને સમુદાય, ગામ, કે સંઘમાંથી કાઢી મૂકશે, વગેરે ભયથી વાંદે.
(૧૨) ભજત દોષ- ગુરૂ મને સાચવે છે, અગર સાચવશે એવા ભાવથી વાંદે. (૧૩) મૈત્રી દોષ- મૈત્રી હોવાથી કે મૈત્રી કરવા વાં.
(૧૪) ગૌરવ દોષ- પિતાનું ગૌરવ વધારવા વિધિ સાચવે અને હું જ વિધિપૂર્વક વંદન કરનાર છું, ઇત્યાદિ અહંભાવથી વાંદે.
(૧૫) કરણ દોષ- વસ્ત્ર પાત્રાદિ જડ વસ્તુ મેળવવા, લોકમાં પૂજાવા, જ્ઞાન મેળવવા કે ગુરુને વશ કરવા વાંદે.
(૧૬) સ્તન દોષ- બીજામાં હું ન્હાનો ન દેખાઉં વગેરે ભાવનાથી ચોરની જેમ બીજા સાધુઓની આડમાં કઈ ન દેખે તેમ વાંદે.
(૧૭) પ્રત્યનિદોષ- ઉપર પાંચ નિષેધ સ્થાન કહ્યાં તેવા પ્રસંગે નિષેધ છતાં વાંદે.
(૧૮) દષ્ટ દોષ- કોઈ કારણે ગુને કે પિતાને ક્રોધ થયું હોય ત્યારે ક્રોધ યુક્ત વાંદે. (ધની મુખ્યતાથી આ દેષ સત્તરમાંથી જુદો જાણ.)
(૧૯) તજના દોષ- અપમાનજનક શબ્દોથી તર્જના કરો કે તર્જની અંગુલિથી તિરસ્કાર કરતે વાંદે.
(૨૦) શઠ દોષ- પિતે ગુરૂભક્ત છે, એવું ગુરૂને કે લેકને જણાવવા માયાથી વાંદે, અથવા ૫ટથી માથું દુખે છે વગેરે માંદગીનું બહાનું કાઠી જેમ તેમ વાદે.
(૨૧) હિલિત દેષ- અરે ગુરૂજી? એ વાચકજી? તમને વાંદવાથી શું ફળ છે? એમ અવહેલના કરતે વાંદે.
(૨૨) વિપરિચિત દોષ- અધું વંદન કરી વચ્ચે વિકથા કરવી.
(૨૩) દ્રષ્ટાદ્રષ્ટ દોષ- ઘણાની સાથે વંદન કરતાં બીજાની આડથી કે અંધારાથી ગુરૂ ન દેખે ત્યારે બેસી જાય અને દેખે ત્યારે વાંદે. (સ્તન દષમાં લોકોની ચોરી અને અહીં ગુરૂની કચેરી, એમ ભેદ સમજવો.)
(૨) શગ દેષ- આવોં કરતાં બે હાથની દશે આંગળીઓથી લલાટના મળે ન સ્પશે, કે જમણું ડાબા લમણે સ્પશે.
