________________
૧૪૦
ઉપદેશમાળા * केसिंचि वरं मरणं, जीवियमन्नेसिमुभयमन्नेसिं ।
दद्दुरदेविच्छाए, अहियं केसिंचि उभयं पि ।।४३९।। " केसिंचि य परलोगो, अन्नेसिं इत्थ होइ इहलोगो । कस्स वि दुण्णि वि लोगा,
दोऽवि हया कस्सइ लोगा ||४४०।।
વગેરેથી) ગાઢપણે પણ કષ્ટ આપનારો હોય, તોય (વિચારપૂર્વક વર્તનારો નહિ હોવાથી) તે કષ્ટ કરતો (પોતાના આત્માને કર્મક્ષયાદિ કશો) ગુણ નથી કરતો.
(૪૩૯) કેટલાકને મરણ સારું છે, બીજાઓને જીવવું સારું છે, તો અન્યોને (વળી જીવતર-મરણ) બંને સારા છે, ત્યારે કેટલાકને બંને અહિતકર હોય છે, - આ ક્રાંક નામના દેવતાની ઇચ્છાથી (ભગવાનની પ્રરૂપણા છે.) દેવે ચારને કહેલા શબ્દોના ભાવ પ્રભુશ્રી મહાવીર ભગવાને આ પ્રરૂપ્યો,-દેવે મને “મરો' કહ્યું કેમકે અનંત સુખમય મોક્ષ રાહ જુએ છે. શ્રેણિકને “જીવો' કહ્યું કેમકે મરે તો સીધી નરક છે. અભયને “જીવો મરો” કહ્યું કેમકે જીવતાં સુખ અને ધર્મ છે, મર્યા પછી સ્વર્ગ છે. કાલ સૌકરિક કસાઈને “જીવ નહિ, મર નહિ' કહ્યું, કેમકે અહીં કસાઈ વેડામાં ભયંકર સંકલેશ અને મર્યા પછી ૭ મી નરક છે.”
(૪૪૦) કેટલાકને પરલોક હિતકર છે, (તો) બીજાઓને અહીંઆજન્મહિતકર હોય છે. કોઈકને વળી આલોક પરલોક) બંને હિતકર હોય છે, (ત્યારે) કોઈને બંનેય ભવ (સ્વકર્મથી) નષ્ટ (અર્થાતુ અહિતકર) છે.