________________
ઉપદેશમાળા
माया कुडंग पच्छण्ण-पावया कूडकवडवंचणया । सव्वत्थ असब्भावो, परनिक्खेवावहारो व ||३०६।। छलछोमसंवइयरो, गूढायारत्तणं मई कुडिला । वीसंभघायणं पि य, भवकोडिसएसु वि नडंति ||३०७।। लाभो अइसंचयसीलया य, किलिठ्ठत्तणं अइममत्तं । પૂubપરિમોળો, નવિભટ્ટે ય માર્જ રૂ૦૮
૩૦૬) (હવે “માયા”-) માયા એ “કુડંગ =વક્રતા, પાપના ગુપ્ત આચરણ, કૂડ, કપટ, બીજાને ઠગવા, બધે જ અસદૂભાવ (શંકા, અવિશ્વાસ) કરવો, પારકી થાપણ ઓળવવી. (એ બધાં માયાનાં રૂપાંતરો છે. તે ઉપરાન્ત)
(૩૦૭) “છળ”=દેખાવ જુદો વર્તાવ જુદો, છઘ=ખોટું બહાનું એના પ્રસંગ (દા.ત. પોતાના સ્વાર્થ માટે ગાંડાંમાં ગણાવું) “ગુઢ =બીજાને પોતાના હાર્દ ન કળાય એવું આચરણ, વક્ર બુદ્ધિ, વિશ્વાસઘાત એ પણ (માયાનાં રૂપાંતરો છે, ને એ બધાં એ માયાદિ કરનાર જીવને) ક્રોડાકોડ જન્મોમાં નચાવે છે.
(૩૦૮) (“લોભ-) લોભ, અતિસંચયશીલતા (એકઠું કરવાનો સ્વભાવ) સંક્લિષ્ટ ચિત્ત, અતિમમતા ધકધ્યાન્ન - અપરિભોગ” ખાવા યોગ્ય અન્ન પાસે છતાં એના પરની તુષ્ણાથી એ ખાય નહિ એવી કૃપણતા, વસ્તુ ગુમ થતાં કે નાશ પામતાં અત્યંત મૂચ્છવશ રોગ આવી જવાથી) ભારે આકુળ-વ્યાકુળતા-બેચેની (સ્વરૂપ છે. વળી).
