________________
સુખ/પોદ્ગલિક સુખ મેળવવા જીવ વ્યાકુળતા અનુભવે છે ને ભોગવ્યા બાદ રોગાદિના તાપ પણ અનુભવે છે.
સંસ્કારથી એટલે પુણ્યના ફળમાં સુખનો જીવમાં સંસ્કાર ઘુસી જાય છે ત્યારે પુણ્યમાં સુખનો ભ્રમ રહ્યા કરે છે ને જીવ ભ્રમિત બની વાસ્તવિક દુઃખ રૂપ પુણ્યમાં ફસાય છે. અને...
ગુણવૃત્તિ વિરોધથી (એ ૪થું કારણ છે) એટલે વાસ્તવિક રીતે સત્ત્વ રજમ્ તમસ્ ત્રણ ગુણથી જનિત ત્રણ વૃત્તિ સુખ વૃત્તિ, દુ:ખ વૃત્તિ ને મોહવૃત્તિ વચ્ચે પરસ્પર વિરોધ છે. પણ તે છતાં પુણ્ય-જનિત સુખાનુ ભવમાં એ ત્રણેય વૃત્તિનો અવિરોધ વર્તાય છે એ ત્રણેયની હાજરી છે. આમ તે પુણ્ય જનિત સુખમાં સુખત્વ દુઃખત્વ મોહત્વ પણ રહે છે. માટે પુણ્યજનિત સુખ દુઃખ પણ છે નિર્ભેળ સુખ નથી. (સત્ત્વ રજસ્ તમસ ત્રણેય ગુણ સમ અવસ્થામાં વરતે ત્યારે ત્રણેય વૃત્તિમાં વિરોધ છે.)
જ્યારે પુણ્ય જનિત સુખના અનુભવમાં...સત્ત્વ ગુણ પ્રધાન બને છે માટે સુખાનુભવ થાય છે પણ સાથે રજસ્ અને
૧૩૫
આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮