Page Text
________________
ષોડશક પ્રકરણ - ૫
(७१) तु सा- विधिसेवा नियोगेन-नियमेन, गुरुपारतन्त्र्ययोगाद्-गुरुपरतन्त्रसम्बन्धात्, औचित्याच्चैव-अनौचित्यपरिहारेण सर्वत्र-दीनादावविशेषेण ॥१२॥
: योगदीपिका : 'अध्यारोपादविधिसेवा दानादौ' इत्युक्तं, तदभावे यत् स्यात्तदाह-विधिसेवेत्यादि ।
विधिसेवा-सर्वाङ्गपरिशुद्धप्रवृत्तिर्दानादौ सूत्रानुगता तु अभ्रान्तसूत्रज्ञानानुसारिण्येव स्यात् सा विधिसेवा, नियोगेन-नियमेन, गुरुपारतन्त्र्यस्य योगाद् भवेन्न तु यादृच्छिकज्ञानमात्राद् औचित्याच्चैव-अनौचित्यपरिहारेण च, सर्वत्र-दीनादौ ॥१२॥
न्यायात्तं स्वल्पमपि हि, भृत्यानुपरोधतो महादानम् । दीन-तपस्व्यादौ गुर्वनुज्ञया दानमन्यत्तु ॥१३॥
:विवरणम् : 'विधिसेवा दानादौ' इत्युक्तं तत्र महादानदानयोर्विशेषाभिधित्सयेदमाह-न्यायात्तमित्यादि।
न्यायात्तं-ब्राह्मण-क्षत्रिय-विट्-शूद्राणां स्वजातिविहितन्यायोपात्तं स्वल्पमहि हिस्तोकमपि हि भृत्यानुपरोधतो-भृत्यानुपरोधेन पोष्यवर्गाविघातेन महादानं-विशिष्टदानं दीनतपस्व्यादौ विषये गुर्वनुज्ञया-पित्रादिकुलपुरुषानुज्ञया यदेवं विशेषणं तन्महादानम्। दानमन्यत्तु-न्यायानुपात्त-भृत्याधुपरोधादिना विपर्ययेण दीयमानमन्यत्पुनर्दानमेव भवति ॥१३॥
: योगदीपिका : दानादिविधिसेवायां महादान-दानयोविशेषमाह-न्यायात्तमित्यादि ।
સેવા કહેવાય. લોકોત્તરતત્ત્વની સંપ્રાપ્તિમાં, ભાવરૂપે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થયા પછી ક્રિયા રૂપે (૧) દાનાદિ વિધિસેવા (૨) દેવપૂજા (૩) ગુરુસેવા આદિ તથા સ્વાધ્યાય, ધ્યાન આદિની પ્રાપ્તિ થાય
| (i) હવે દાનાદિની વિધિસેવામાં મહાદાન અને દાનનો તફાવત બતાવે છે:
મહાદાન -બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય અને શૂદ્ર વગેરે પોતપોતાની જાતિમાં, વિહિત કરેલી ન્યાયનીતિપૂર્વક મેળવેલી વસ્તુ પોતાના પોષ્ય વર્ગને બાધ ન પહોંચે, અંતરાય ન થાય એ રીતે પોતાના પિતા વગેરે વડીલ કુલપુરુષની આજ્ઞાપૂર્વક દીન, તપસ્વી વગેરેને આપે તે “મહાદાન” डेवाय. १३
દાન - ન્યાય, નીતિ વગર મેળવેલું, પોતાના પોષ્યવર્ગને બાધ પહોંચે એ રીતે અને પિતા વગેરે વડીલની અનુમતિ વગર અપાયેલું દાન તે “દાન” કહેવાય. મહાદાન અને દાનનો તફાવત બતાવ્યા પછી દેવાર્શનની વાત કરે છે.
(ii) ६ष्ट-वार्थन:- हेवाघिवर्नु पू४न. (૧) તે પરમતારક વીતરાગદેવના, વીતરાગતાદિ મહાન ગુણોના જ્ઞાનપૂર્વક,
| SR No. | 022106 |
| Book Title | Shodshak Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mitranandsuri, Bhavyadarshanvijay |
| Publisher | Padmavijay Ganivar Jain Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 242 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |