________________
૫૮
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧| સૂત્ર-૨૩, ૨૪ અને પરિમિત નિર્ગમ પ્રવેશદ્વારવાળું ગૃહ હોય તો સુખપૂર્વક રક્ષા થઈ શકે જેથી જીવનમાં ક્લેશ થવાનો પ્રસંગ ન આવે. માટે દીર્ઘવિચારપૂર્વક ગૃહનિર્માણ કરવું જોઈએ.
અક્લેશનો અર્થી જીવ અફ્લેશના ઉપાયરૂપે જેમ ધર્મ સેવે છે તેમ અક્લેશના ઉપાયરૂપે જ વિવેકપૂર્વક ગૃહનિર્માણ કરે તો ગૃહનિર્માણની પ્રવૃત્તિ સાવદ્યરૂપ હોવા છતાં અન્વેશના ઉપાય અંશથી ધર્મરૂપ બને છે. તે અંશને સામે રાખીને જ મહાત્માઓ સામાન્યધર્મરૂપે ગૃહનિર્માણનો ઉપદેશ પણ આપે છે. રિયા અવતરણિકા :
તથા -
અવતરણિકાર્ય :
અને –
સૂત્ર -
| [૧૦] વિમવાઘનુરૂપો વેષો વિરુદ્ધત્યાન રજા સૂત્રાર્થ :
(૧૦) વિરુદ્ધના ત્યાગથી શિષ્ટોને ન શોભે એવા વિરુદ્ધ વેશના ત્યાગથી, વૈભવ આદિને અનુરૂપ વેષ ધારણ કરવો જોઈએ. li૨૪ll ટીકા -
'विभवादीनां वित्तवयोऽवस्थानिवासस्थानादीनाम् 'अनुरूपः' लोकपरिहासाद्यनास्पदतया योग्यः 'वेषः' वस्त्रादिनेपथ्यलक्षणः, 'विरुद्धस्य' जङ्घार्दोद्घाटनशिरोवेष्टनाञ्चलदेशोर्ध्वमुखन्यसनाऽत्यन्तगाढागिकालक्षणस्य विटचेष्टास्पष्टतानिमित्तस्य वेषस्यैव 'त्यागेन' अनासेवनेन, प्रसननेपथ्यो हि पुमान् मङ्गलमूर्तिर्भवति, मङ्गलाच्च श्रीसमुत्पत्तिः, यथोक्तम् -
"श्रीर्मङ्गलात् प्रभवति प्रागल्भ्याच्च प्रवर्द्धते । दाक्ष्यात् तु कुरुते मूलं संयमात् प्रतितिष्ठति ।।१७।।" [महाभारते उद्योगपर्वणि ५/३५/४४]
મૂનમ્રૂત્યનુજમ્, “પ્રતિતિષ્ઠતિ' રૂત્તિ પ્રતિષ્ઠાં નમતે પારા ટીકાર્ય :
વિમવાલીનાં.... તમને II વૈભવ આદિ-ધન, વય અવસ્થા નિવાસસ્થાન આદિને, અનુરૂપ-લોકના પરિહાસ આદિના અસ્થાતપણાથી યોગ્ય, એવો વસ્ત્રાદિધારણરૂપ વેશ પહેરવો જોઈએ. કઈ રીતે પહેરવો જોઈએ ? એથી કહે છે –
