Page Text
________________
૧૫૬
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | સૂત્ર-૧૪, ૧૫ ટીકાર્ચ -
પક્ષન્ .... સાતવ્ય ત્તિ | આ જ્ઞાનાચાર આદિ સ્વીકાર કરાય છd=શ્રોતા દ્વારા પોતાની ભૂમિકા અનુસાર સ્વીકાર કરાયે છતે પાલવાના ઉપાયનો=અધિક ગુણવાળા અને તુલ્ય ગુણવાળા લોકોની મધ્યમાં સંવાસરૂપ અને પોતાના ગુણસ્થાનકને ઉચિત ક્રિયાના પરિપાલનતા અનુસ્મરણતા સ્વભાવરૂપ ઉપાયનો ઉપદેશ આપવો જોઈએ.
ત્તિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. ૧૪/૭૨ાા ભાવાર્થ :
શ્રોતાના ક્ષયોપશમ અનુસાર ઉપદેશક શ્રોતાને બતાવે કે સંસારના ક્ષયનો ઉપાય પંચાચારનું પાલન છે અને યોગ્ય શ્રોતા પોતાની ભૂમિકા અનુસાર પંચાચારના પાલનનો સ્વીકાર કરે અને પૂર્ણ પંચાચારના પાલનની શક્તિનો સંચય થાય તે પ્રકારે ભાવથી પૂર્ણ આચારો પ્રત્યે પ્રતિબંધને ધારણ કરેરાગભાવને ધારણ કરે. ત્યારપછી ઉપદેશક સ્વીકારાયેલા પંચાચારનું પાલન કઈ રીતે થઈ શકે ? તેના વિષયમાં ઉપદેશ આપતાં કહે કે પોતે જે પંચાચારનું પાલન કરવા માટે યત્ન કરે છે તેનાથી અધિકગુણવાળા જીવો સાથે સંવાસ કરવો જોઈએ. જેથી તેઓના તે પ્રકારના અતિશયવાળા પંચાચારના પાલનને જોઈને પોતાનું પણ વીર્ય સદા અધિક અધિક પાલન માટે ઉત્સાહિત રહે. અને કદાચ તેવા અધિક ગુણવાળા લોકો પ્રાપ્ત થતા ન હોય તો તુલ્યગુણવાળા લોકો સાથે સંવાસ કરવો જોઈએ. જેથી એકબીજાને જોઈને પણ પ્રમાદભાવ દૂર થાય, પરંતુ હાનગુણવાળા જીવો સાથે સંવાસ કરવો જોઈએ નહિ; કેમ કે તેમના પ્રમાદથી પોતાનામાં પણ પ્રમાદ થવાનો સંભવ રહે છે.
વળી, પોતે જે પંચાચારના પાલનનો સ્વીકાર કર્યો છે તેને ઉચિત ક્રિયા પોતે કરે છે કે નહિ તેના અનુસ્મરણનો સ્વભાવ ધારણ કરવો જોઈએ, તેથી પ્રમાદવશ ઉચિત ક્રિયા ક્યારેક થઈ ન હોય અર્થાત્ ક્વચિત્ બાહ્યથી તે ક્રિયા થઈ પણ હોય, છતાં પણ તે તે ક્રિયા દ્વારા તે તે ગુણની નિષ્પત્તિને અનુકૂળ યત્ન થયો ન હોય તો પ્રમાદનો પરિહાર થઈ શકે. જેમ જ્ઞાનાચાર અર્થે પોતે ઉદ્યમ કરે છતાં ઉચિત વિધિમાં પ્રમાદ વર્તતો હોય તો તે જ્ઞાનાચારના સેવનથી પણ શાસ્ત્રનો યથાર્થ બોધ થાય નહિ પરંતુ ઉચિત ક્રિયાના પરિપાલનના સ્મરણનો સ્વભાવ હોય તો તે પ્રમાદનો પરિહાર થવાથી જ્ઞાનાચારાદિનું સેવન અધિક અધિક શક્તિસંચય દ્વારા સાનુબંધ ફળની પ્રાપ્તિનું કારણ બને છે. આ પ્રકારે યોગ્ય શ્રોતાને ઉપદેશક ઉપદેશ આપે. II૧૪/૭શા અવતરણિકા -
વળી, ઉપદેશક શ્રોતાને જ્ઞાનાચાર આદિના સમ્યફ પાલન માટે ઉત્સાહિત કરવા અર્થે શું ઉપદેશ આપે ? તે બતાવે છે – સૂત્ર -
પ્રરૂપI TI૧૧/૭રૂ
| SR No. | 022099 |
| Book Title | Dharmbindu Prakaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 270 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |