________________
શ્રી લઘુક્ષેત્રસમાસ.
ધનુષ અને છત્રીશ અંગુલ આટલું ઓછું થાય છે. તથા વળી (કુમળા ) સૂક્ષ્મ રીતે ગણવાથી એટલે શેષ રહેલા અંશ અને પ્રત્યંશ (કળા, પ્રતિકળા)
ગણવાથી ( ૩ જિ) કાંઈક અધિક પણ () થાય છે, તે પણ સંપૂર્ણ રીતે • તે તે અંક મળતો આવતો નથી, તેથી આ ફેરફાર કરણનો હવે જોઈએ એમ સંભવે છે. ખરી વાત તે તત્ત્વવેત્તા જાણે. (૧૯).
આની સ્થાપના ઉપર બતાવી છે તે જાણવી. પ્રતરગણિત કહ્યું. હવે છેલ્લું ઘનગણિત કહે છે. पयरो सोस्सेहगुणो, होइ घणो परिरयाइ सवं वा । करणगणणालसेहिं, जंतगलिहिआउ दट्ठव्वं ॥ १९४ ॥
અર્થ—(પ ) ઉપર જે પ્રતર કહેલ છે તેને (જોક્સ) પર્વ તના ઉત્સધ-ઉંચાઈની સાથે ગુણાકાર કરવાથી (પ) ઘનગણિત (હો) થાય છે. તે વૈતાઢ્ય વિગેરે પર્વતનું ઘનગણિત નીચે સ્થાપના કરીને દેખાડે છે. (વા) અથવા (વિવાદ) પરિધિ વિગેરે (સવં) સર્વ (VITT૮હિં) કરણની ગણના કરવામાં આળસુ મનુષ્યએ (વંતિિહs) યંત્રમાં લખેલું છે તેમાંથી (દુર્થ) જોઈ લેવું-જાણવું. (૧૪).
વેતાઢચ વિગેરેના ઘન ગણિતની સ્થાપના -
ઉચ્ચત્વ
પ્રતર
ઉચ્ચત્વ સાથે ગુણવાથી થયેલ ઘન |કળા કળા | કળા પ્રતિ-યજન
જિન
પર્વતનું નામ
જન
કળા પ્રતિ
૦
૧ વૈતાઢ્ય ભૂમિ ૫૧૨૩૦૭ ૧૨ ૦|.
૫૧૨૩૦૭૬ ૨ વૈતાઢયની પ્રથમ મેખળા ૩૦૭૩૮૪ ૧૧ ૦
૩૦૭૩૮૪૫ ૩ વૈતાઢ્યની બીજી મેખળા ૧૦૨૪૬૧ ૧૦ ૦
૫૧૨૩૦૭ ૪ સમગ્ર વૈતાત્ય ૨૨૧૫૩ ૧૪ ૦
૮૭૦૯૨૨૯ ૫ હિમવાન પર્વત | ૨૧૪૫૬૭૧ ૮ ૧૦
૨૧૪૫૬૯૭૧૪ મહાહિમવાન પર્વત ૧૯૫૮૬૮૧૮૬ ૧૦ ૫ ૨૦૦ T ૩૯૧૭૩૬૩૭૩૦૮ નિષધ પર્વત ૧૪૨૫૪૬૬૫૬૯ ૧૮ | ૪૦૦ | પ૭૦૧૮૬૬૨૭૯૭૯
