________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૧૦-૨૧૧
૨૫ અર્થાત્ હિંસા, અસત્ય, ચૌર્ય, અબ્રહ્મ, અને પરિગ્રહ એ પાંચ આશ્રવો છે અને તેના ત્યાગથી સાધુ સમાધિના પરિણામવાળા થાય છે. વળી, પાંચ ઇન્દ્રિયો વિષયમાં જતી નિરુદ્ધ કરીને સાધુ સુસમાધિવાળા થાય છે. વળી, ક્રોધ-માનમાયા-લોભ રૂ૫ ચાર કષાયોને સંસારના ભાવોમાં પ્રવર્તતા અટકાવીને આત્માના ગુણોના આવિર્ભાવમાં કારણ બને તે રીતે કષાયોને વ્યાપારવાળા કરીને ચાર કષાયોને મુનિ હણે છે. વળી, મન-વચન-અને કાયા કર્મબંધનાં કારણ ન બને તે રીતે પ્રવર્તાવીને ત્રણ દંડને જીતનારા મુનિ સુસમાધિવાળા બને છે. આવા મુનિઓને સત્તર પ્રકારનું સંયમ શીધ્ર પ્રાપ્ત થાય છે. ર૧૦ના અવતરણિકા -
મહાત્માઓ દશ પ્રકારના યતિધર્મમાંથી કઈ રીતે શૌચધર્મને સેવે છે, તે શ્લોક-૨૦૯માં બતાવ્યું. ત્યારપછી કઈ રીતે સંયમધર્મને સેવે છે, તે શ્લોક૨૧૦માં બતાવ્યું હવે મહાત્મા કઈ રીતે ત્યાગધર્મને સેવે છે, તે શ્લોક૨૧૧માં બતાવે છે – શ્લોકઃ
समाहितो बन्धुधनाक्षशर्मत्यागात् परित्यक्तभयप्रवाहः । नित्यं परित्यक्ततनुश्च राग
द्वेषौ त्यजेत् त्यागगुणान्महात्मा ।।२११।। શ્લોકાર્ચ -
સમાધિવાળા, બંધુ-ધન-ઈન્દ્રિયોના સુખના ત્યાગથી, પરિત્યક્ત ભયના પ્રવાહવાળા, નિત્ય પરિત્યક્ત શરીરવાળા, ત્યાગગુણથી મહાત્મા એવા સાધુ રાગ-દ્વેષનો ત્યાગ કરે છે. ર૧૧૫ ભાવાર્થ :
જે મહાત્માનું ચિત્ત સમાધાનવાળું છે, તેથી આત્મામાં જ સ્વસ્થતાનું સુખ છે તે પ્રકારની સમાધિવાળા છે અને તેને કારણે તે મહાત્મા બંધુ, ધન અને
