________________
૨૪
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૦૯-૨૧૦ આશય એ છે કે ભગવાને સાધુને સંયમવૃદ્ધિનું કારણ બને તે અર્થે જ દ્રવ્ય એવા દેહને ધારણ કરવાની અનુજ્ઞા આપી છે અને સંયમની વૃદ્ધિનું કારણ બને તેવી ધર્મના ઉપકરણની અનુજ્ઞા આપી છે અને સંયમવૃદ્ધિનું કારણ બને તેવાં જ આહારપાણીના ગ્રહણની અનુજ્ઞા આપી છે. જે સાધુ સંયમનું કારણ બને તે રીતે જ દેહનું પાલન કરે છે, ઉપધિને ધારણ કરે છે અને દોષોના પરિહારપૂર્વક આહારાદિ ગ્રહણ કરે છે, તેઓ શૌચ ભાવનાથી ભાવિત છે તેથી પોતાના આત્મામાં રહેલા સંવરના પરિણામરૂપ સમાધિના બળથી આહારાદિ ગ્રહણ કિરવાનો અધિકાર તેમને પ્રાપ્ત થયો અર્થાત્ પોતાનાથી ગ્રહણ કરાયેલાં આહારઉપધિ આદિને ગ્રહણ કરવાનો અધિકાર ભગવાનના વચનથી તેમને પ્રાપ્ત થયો; કેમ કે તે આહાર-ઉપાધિ આદિ દ્વારા સંયમના કંડકોની વૃદ્ધિમાં અપ્રમાદથી ઉદ્યમ કરે છે તેથી સંયમની વૃદ્ધિના કારણભૂત બનેલા તે દેહાદિથી થયેલો શૌચનો પરિણામ સાધુ માટે પવિત્રતાનું બીજ થાય છે; કેમ કે યતમાન સાધુ જે કાંઈ આહાર ઉપધિ આદિ ગ્રહણ કરે છે તે સર્વમાં જિનવચનાનુસાર દોષોના પરિહાર માટેનો સમ્યગુ યત્ન વર્તે છે. II૨૦૯ શ્લોક :
त्यक्त्वाऽऽश्रवान् पञ्च निरुद्ध्य, पञ्चेन्द्रियाणि हत्वा चतुरः कषायान् । दण्डत्रयीजित् सुसमाधिरेति,
द्राक् संयमं सप्तदशप्रकारम् ।।२१०।। શ્લોકાર્ચ -
પાંચ આશ્રવોનો ત્યાગ કરીને, પાંચ ઈન્દ્રિયોનો વિરોધ કરીને, ચાર કષાયોને હણીને, દંડત્રયને જીતનારા સુસમાધિવાળા સાધુ શીધ્ર સતર પ્રકારના સંયમને પ્રાપ્ત કરે છે. પર૧ ll ભાવાર્થ - સુસમાધિવાળા સાધુઓ સત્તર પ્રકારના સંયમયુક્ત :હિંસા આદિ પાંચ આશ્રવોનો ત્યાગ કરીને, સાધુ સમાધિવાળા થાય છે
