________________
૧૭૮
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૬૪-૧૫ પ્રકારની પોતાની રુચિનું સમ્યફ પાલન કરે છે. આવા મુનિ સંયમ ગ્રહણ કરે છે ત્યારે સિંહની જેમ ઊઠેલા છે. જેમ સિંહ શત્રુનો નાશ કરવામાં પીછેહઠ કરતો નથી તેમ આ મહાત્મા કર્મનો નાશ કરવા માટે અસંગભાવમાં કરાતા ઉદ્યમમાં પીછેહઠ કરતા નથી. વળી, જેમ સિંહ નિર્ભય રીતે વનમાં વિચરે છે પરંતુ અન્ય પશુઓથી ભયભીત થઈને વનમાં વિચરતો નથી તેમ આ મહાત્મા જિનવચનના દૃઢ અવલંબનથી વિચરનારા હોવાથી કોઈ જાતના ભય વગર સંયમજીવનમાં વિચારી રહ્યા છે. તેથી સિંહની જેમ સર્વ આચારોને પાળનારા છે. અને મોહથી અનાકુળ હોવાને કારણે અત્યંત સમાધાનને પામેલા છે તેથી સમાધિવાળા છે અને તેના કારણે સંયમજીવનમાં બાહ્ય કોઈ પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગ આવે તોપણ વિષાદને પામતા નથી પરંતુ પોતાને ઇષ્ટ એવા મોક્ષને સાધવા માટે સદા ઉદ્યમશીલ રહે છે. II૧૬૪ શ્લોક :
पन्थानमेनं प्रणता हि वीराः, क्लीबस्य गम्योऽस्ति कदापि नायम् । इत्थं समाधाय कदापि धीरो
दात्ताशयः खिद्यति नो महात्मा ।।१६५।। શ્લોકાર્ય :
આ માર્ગને ભગવાને બતાવેલા સંયમમાર્ગને, નમેલા એવા સંયમમાર્ગ પ્રત્યે વળેલા એવા, વીરપુરુષો છે. આ માર્ગ ક્યારેય પણ નપુંસકનેક સત્ત્વહીન એવા સંયમધારી સાધુને, ગમ્ય નથી=પ્રાપ્ત થાય તેમ નથી, એ પ્રકારે સમાધાન કરીને એ પ્રકારે મનમાં સ્થિર નિર્ણય કરીને, ધીર ચોગમાર્ગમાં ચાલવા માટે ઘેર્યવાળા, ઉદાતઆશયવાળા ઉચ્ચઉચ્ચતર ભૂમિકામાં જવાના બદ્ધ પરિણામવાળા, મહાત્મા ખેદ પામતા નથી સંયમપંથના કોઈપણ સંયોગોમાં વિષાદ પામતા નથી. II૧૬પII ભાવાર્થસંયમપંથ બાહ્ય ત્યાગપૂર્વક અંતરંગ સંગની પરિણતિના ઉચ્છેદને અનુકૂળ