________________
૧૭૪
વૈરાગ્યકાલતા/બ્લોક-૧૬૧ क्लीबास्तथाऽध्यात्मविषीदनेना
समाहिताश्छन्नपदेक्षिणः स्युः ॥१६१।। શ્લોકાર્ચ -
જે પ્રમાણે યુદ્ધના કાળથી પૂર્વમાં પણ ડરપોક એવો યોદ્ધો પર્વતની લતા કે વનાદિરૂપ સંતાવાનાં સ્થાનોની ગવેષણા કરે છે તે પ્રમાણે સંયમની ઉચિત ક્રિાઓ દ્વારા અંતરંગ સમાધિના પરિણામને ઉલ્લાસિત કરવામાં નપુંસક જેવા જીવો અધ્યાત્મના પરિણામના વિષીદનને કારણે=અધ્યાત્મના પરિણામને ઉલ્લસિત કરવામાં અસામર્થ્યને કારણે, અસમાધિના પરિણામવાળા છન્નપદને જોનારા થાય મોહની સામે સુભટની જેમ લડવાનું કૃત્ય પોતે કરી શકે નહિ તો કઈ રીતે પોતે સંયમજીવનમાં પ્રવૃત્તિ કરશે તેના વિષયક અન્ય કોઈક સ્થાનના બળથી જીવી શકશે તેની ગવેષણા કરનારા થાય. II૧૬૧II ભાવાર્થ :
કેટલાક યોદ્ધાઓ યુદ્ધભૂમિમાં લડવા જતા પૂર્વે યુદ્ધમાં શત્રુનું બળ અધિક થશે તો પોતાનું રક્ષણ કઈ રીતે પોતે કરી શકશે તેના માટે યુદ્ધ ક્ષેત્રમાં પર્વત આદિમાં રહેલાં છુપાવાનાં સ્થાનોને પૂર્વમાં જ શોધી રાખે છે અને અંતરંગ રીતે ડરપોક હોય છે તેથી શત્રુની સામે લડવા માટે ઘીરતાપૂર્વક યત્ન કરતા નથી. તેની જેમ સંયમને સ્વીકારતા મહાત્માએ મોહની સામે લડવાના આશયથી સંયમને ગ્રહણ કરેલ છે, આમ છતાં ડરપોક યોદ્ધાના જેવા જીવો સામાયિકના પરિણામને ઉલ્લસિત કરવામાં નપુંસક જેવા છે. તેવા સાધુઓ સંયમની ક્રિયા દ્વારા અધ્યાત્મભાવોને ઉલ્લસિત કરવા માટે અસામર્થ્યવાળા છે તેથી સંયમની ક્રિયાકાળમાં પણ અંતરંગ રીતે અસમાધિવાળા છે. તેઓ સંયમજીવનમાં પોતાનું જીવન સુખપૂર્વક પસાર કરવા અર્થે છત્રપદને જોનારા છે અર્થાત્ મોહની સામે સુભટની જેમ લડવા માટે અનુત્સાહી છે અને લડવાની ક્રિયાનો ત્યાગ કરીને સુખશાંતિપૂર્વક જીવવાના અર્થી છે.
અહીં વિશેષ એ છે કે સારા સુભટો યુદ્ધભૂમિમાં જતી વખતે પોતાના
