________________
૧૬૯
વૈરાગ્યકલતા/બ્લોક-૧૫-૧૫૭ શ્લોક :
असह्यया वेदनयाऽपि धीरा, रुदन्ति नात्यन्तसमाधिशुद्धाः । कल्पान्तकालाग्निमहार्चिषाऽपि,
नैव द्रवीभावमुपैति मेरुः ।।१५६।। શ્લોકાર્ચ -
અત્યંત સમાધિથી શુદ્ધ થયેલા એવા વીર પુરુષો અસહ્ય વેદનાથી પણ રડતા નથી. કલ્પાંતકાલના અગ્નિની મહાવાલાથી પણ મેરુપર્વત દ્રવીભાવને પામતો નથી જ. II૧૫૬ll ભાવાર્થ :
જે મહાત્માઓ જિનવચનથી અત્યંત ભાવિત થયા છે અને સદા શાસ્ત્રોનું પરાયણ કરીને આત્માને અતિશય અતિશયતર ભાવિત કરે છે અને તેના કારણે અત્યંત સમાધિ થયેલી હોવાને કારણે શુદ્ધ થયેલા છે તેવા ધીર મહાત્માને પૂર્વના કર્મના ઉદયથી અસહ્ય એવી વેદના થાય તોપણ તે પીડાથી વ્યાકુળ થઈને રડતા નથી. પરંતુ સંસારના પારમાર્થિક સ્વરૂપના ભાવન દ્વારા વિચારે છે કે સમુદ્રમાં ચારે બાજુ પાણી હોય તેમ સંતરમાં કર્મકૃત સર્વત્ર પીડાની જ પ્રાપ્તિ હોય તોપણ તે સંસારના ઉચ્છેદ માટે યત્ન કરવો જોઈએ. આ પ્રકારના ભાવથી સદા આત્માને વાસિત રાખે છે તેમાં દૃષ્ટાંત આપે છે –
આખા વિશ્વને નાશ કરવા માટે કલ્પાંતકાલનો અગ્નિ પ્રગટ્યો હોય તેની જ્વાળાથી પણ મેરુપર્વત ક્યારેય દ્રવીભાવને પામતો નથી તેમ અત્યંત સમાધિવાળા મુનિઓ કોઈ પીડામાં દ્રવીભાવને પામતા નથી. તેથી તેઓની આંખમાંથી આંસુ પડતાં નથી. I૧પકા શ્લોક :
समाधिविध्वस्तभयाः श्मशाने, शून्यालये वा प्रतिमां प्रपन्नाः ।
