________________
૧૧૮
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૧૨
મોહના સૈન્યને તે મંત્ર સિદ્ધ થાય ત્યારે મંત્રના ફળરૂપે શું થાય છે તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે કહે છે .
-
શ્લોક ઃ
सिद्धेऽथ तेषामभिचारमन्त्रे,
स्याद् यातना सात्त्विकमानसादौ । विवेकशैलेऽपि विकल्पधाराधूमः समुत्सर्पति दुर्निवारः । । ११२ । ।
શ્લોકાર્થ :
હવે તેઓને=મોહના સૈન્યને, અભિચારમંત્ર સિદ્ધ થયે છતે સાત્વિકમાનસ આદિમાં યાતના થાય છે=ભગવાનની ભક્તિમાં રહેલી તન્મયતામાં સ્ખલનારૂપ પીડા થાય છે, વિવેકરૂપી પર્વતપર પણ દુર્નિવાર એવો=દુઃખે કરીને નિવારણ કરી શકાય એવો, વિકલ્પની ધારારૂપ ધૂમ પ્રસરણ પામે છે. II૧૧૨૩
ભાવાર્થ:
મોહના સૈન્યને ઉચ્ચાટન કરવા અર્થે કરાયેલા મંત્રજાપથી શું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે તેની સ્પષ્ટતા ઃ
શ્લોક-૧૧૨માં પૂર્વમાં ત્રણ શ્લોકોથી વર્ણન કર્યું એ પ્રમાણે મોહનું સૈન્ય ઉચ્ચાટનની ક્રિયા કરે છે અને જો તેઓ વિઘ્નરહિત અભિચારમંત્ર સિદ્ધ કરી શકે તો શું થાય છે ? તે સ્પષ્ટ કરે છે
-
અભિચારમંત્ર એટલે ભગવાનની પૂજામાં પ્રવૃત્ત શ્રાવકોની સ્ખલના કરવામાં કારણ એવો મોહનો મંત્ર. એ મંત્ર સિદ્ધ થાય એટલે જે જીવો સાત્ત્વિકમાનસનગરમાં રહે છે અને જે જીવો વિવેકરૂપી પર્વતની તળેટીમાં રહેલા ગૃહીધર્મરૂપી દેશમાં રહે છે, તે બન્ને પ્રકારના જીવોના ચિત્તમાં જે વીતરાગના ગુણોમાં લીનતારૂપ નિરાકુળતા હતી તેમાં કષાયોની યાતના પ્રગટે છે, જેથી ભગવાનની પૂજાના ક્રિયાકાળમાં સ્વબોધને અનુરૂપ વીતરાગની પૂજા દ્વારા
