________________
55
पूजाविधिविंशिका अष्टमी
तइया तइयावंचकजोगेणं परमसावगस्सेवं । जोगा य समाहीहिं साहुजुगकिरियफलकरणा ॥ ७ ॥ तृतीया तृतीयावंचकयोगेन परमश्रावकस्येवम् । योगाश्च समाधिभिः सा खलु ऋजुकक्रियाफलकरणात् ॥ ७ ॥
ત્રીજી (સર્વાર્થસિદ્ધિફલા) પૂજા તૃતીય અવંચક (ફલાવંચક) યોગના કારણે પરમશ્રાવકને હોય છે. વિશુદ્ધ યોગ અને સમાધિ વડે આ પૂજા સાધુયોગ્ય પ્રક્રિયારૂપ ફલની પ્રાપ્તિ કરાવે છે. (અવંચક ત્રયનું સ્વરૂપ)
| ત્રણ અવંચકયોગનું સ્વરૂપ “સદ્ધિ વન્ય સંપન્ન-વૈનાપિપાવનૈઃ
तथा दर्शनतो योग आद्यावंचक उच्यते ॥' | દર્શનથી પણ પાવન એવા કલ્યાણ સંપન્ન સપુરુષો સાથે “એ સપુરુષ છે' એવા પ્રકારના દર્શન ઓળખપૂર્વકનો યોગ તે આઘયોગાવંચકયોગ કહેવાય છે.
तेषामेव प्रणामादिक्रियानियम इत्यलम् ।
क्रियावंचकयोगः स्यान्महापापक्षयोदयः ॥ --- તે જ સંતોને પ્રણામાદિ કરવાનો નિયમ એ મહાપાપ ક્ષયના ઉદયરૂપ ક્રિયાવંચક યોગ છે. એટલે કે તે મહાપાપના ક્ષયથી પ્રગટે છે.
फलावंचकयोगस्तु सद्भ्यः एव नियोगतः ।
सानुबन्धफलावाप्तिधर्मसिद्धौ सतां मता ॥ અને ફલાવંચક યોગ તો સત્સંગના કારણે અવશ્યમેવ ધર્મસિદ્ધિ વિષયક સાનુબન્ધ ફલપ્રાપ્તિ છે. આ યોગો નિષ્ફળ ન હોય ત્યારે અવંચક કહેવાય છે. વિશેષ સ્વરૂપ યોગદષ્ટિ સમુચ્ચયની ટીકાથી જાણવું.
આ સાતમા શ્લોકના ચોથા પાદનો “સામજિરિયનર' એવો પાઠ પણ. છે. ત્રીજી પૂજાથી શ્રાવકની પ્રતિમાઓની પ્રાપ્તિ, તેમાં છેલ્લી પ્રતિમામાં સાધુ જેવી ક્રિયા અને પછી વીર્ષોલ્લાસ વધતાં ચારિત્ર્ય પ્રાપ્તિ એ વિકાસક્રમ છે. સરખાવો. “સીગુલિપિન્નર' (પ્રતિમાશતક પા. ૬૨)
'विग्योवसामिगेगा अब्भुदयसाहणी भवे बीआ ।
निव्वुइकरणी तइया फलया हु जहत्थनामेहिं ।' १ च सा हुज्जुगकिरिय