________________
148
सिद्धविभक्तिविंशिका एकोनविंशी
एकानेकाश्च तथा तदेकसमये भवन्ति तत्सिद्धाः । श्रेणिः केवलिभावे सिद्धिरेते तु भवभेदात् ॥ ५ ॥ અર્થ :- તીર્થસિદ્ધ આદિ પંદર ભેદો આ પ્રમાણે છે.
૧.
સંઘની (તીર્થની) સ્થાપના થયા પછી જે સિદ્ધ થાય તે તીર્થસિદ્ધ.
૨. સંઘની બીનહયાતિમાં જે સિદ્ધ થાય તે
અતીર્થસિદ્ધ.
3.
તીર્થંકરો જે સિદ્ધ થાય તે
તીર્થંકર સિદ્ધ.
૪.
જે તીર્થંકર થયા વિના સિદ્ધ થાય તે
૫.
સ્વયંબુદ્ધ સિદ્ધ થાય તે
૬. પ્રત્યેકબુદ્ધો સિદ્ધ થાય તે
૭.
૮.
૯.
૧૦.
૧૧.
૧૨.
૧૩.
૧૪.
૧૫.
બુદ્ધ-આચાર્યાદિથી બોધ પામી સિદ્ધ થાય તે
સ્ત્રીલિંગમાં વર્તમાન સિદ્ધ થાય તે પુરુષલિંગમાં વર્તમાન સિદ્ધ થાય તે નપુંસકલિંગમાં વર્તમાન સિદ્ધ થાય તે સાધુ લિંગમાં વર્તમાન સિદ્ધ થાય તે ગૃહસ્થવેષમાં વર્તમાન સિદ્ધ થાય તે તાપસાદિના લિંગમાં સિદ્ધિ પામે તે
એક સમયમાં એક જ સિદ્ધ થાય તે એક સમયમાં અનેક સિદ્ધ થાય તે
અતીર્થંકરસિદ્ધ.
સ્વયંબુદ્ધ સિદ્ધ. પ્રત્યેક બુદ્ધ સિદ્ધ. ં બુદ્ધબોધિત સિદ્ધ સ્ત્રીલિંગ સિદ્ધ.
પુરુષલિંગ સિદ્ધ.
નપુંસક લિંગસિદ્ધ. સ્વલિંગસિદ્ધ.
ગૃહીલિંગ સિદ્ધ. અન્યલિંગ સિદ્ધ.
એક સિદ્ધ.
અનેક સિદ્ધ.
(ટી.) બાહ્ય-નિમિત્ત જાતિસ્મરણ જ્ઞાનથી જેઓ પ્રતિબોધ પામે છે તેમને સ્વયંબુદ્ધ કહેવાય છે અને જેઓ ગુરુના ઉપદેશ વિના માત્ર કોઈ બાહ્ય નિમિત્તથી પ્રતિબોધ પામે છે તેઓ પ્રત્યેકબુદ્ધ કહેવાય છે. તેઓ એકલા વિહરે છે. આ પંદર ભેદો તેમની સંસારી અવસ્થાની અપેક્ષાએ જાણવા. પ્રથમ ક્ષપકશ્રેણિ માંડે પછી કેવલજ્ઞાન પામે અને પછી સિદ્ધિ પામે. આ ક્રમ છે.
पडिबंधगा ण उत्थं सेढीए हुंति चरमदेहस्स । श्रीलिंगादीया विहु भावा समयाविरोहाओ ॥ ६ ॥ प्रतिबन्धका नाऽत्र श्रेण्यां भवन्ति चरमदेहस्य ।
स्त्रीलिङ्गादिका अपि खलु भावाः समयाविरोधात् ॥ ६ ॥
ચરમશરીરના સ્ત્રીલિંગાદિ ભાવો ક્ષપકશ્રેણિમાં પ્રતિબન્ધક બનતા નથી.
આગમનો પણ આ વાતમાં અવિરોધ છે. અર્થાત્ આગમો પણ આ મુદ્દાનું સમર્થન
કરે છે.
