Page Text
________________ બનવું જોઈએ. I97ll હવે ઉપદેશના અંતિમ શ્લોકમાં જે આત્માને મોક્ષમાં જવું છે તેને વિષયત્યાગવાની વાત કહે છે - વિષયત્યાગ छंद - शिखरिणीवृत्त भवारण्यं मुक्त्वायदिजिगमिषुर्मुक्तिनगरी, तदानीं माकार्षीर्विषयविषवृक्षेषु वसतिम् / यतश्छायाप्येषां प्रथयतिमहामोहमचिरा दयंजन्तुर्यस्मात्पदमपि न गन्तुं प्रभवति // 98 // अन्वय : यदि भवारण्यं मुक्त्वा मुक्तिनगरीम् जिगमिषुः तदानीं विषयविषवृक्षेषु वसतिम् माकार्षीः यतः एषा छाया अपि अचिरात् महामोहं प्रथयति यस्मात् अयं जन्तुः पद्मपि गन्तुम् न प्रभवति। શબ્દાર્થ (વિ) જો (8) (મવારર્થ) સંસારરૂપી વનને (મુન્ધા) છોડીને (મુક્તિનમારીમ) મોક્ષનગરમાં ( નિમિષ) જાવાની ઇચ્છાવાળો છે તો (તવાની) ત્યારે વિષયવિષવૃક્ષેપુ) ઇન્દ્રિયોના વિષયવિકારોના સેવવારૂપી વિષાક્ત વૃક્ષ ઉપર (વસતિમ) રહેવું (માર્થી) ન કર. (યતઃ) કારણ કે (ક્ષા) આ (છાયા પિ) વૃક્ષની છાયા પણ (વિરા) જલ્દીથી (મહામોટું) ભયંકર મુચ્છભાવને (થતિ) પ્રસરાવે છે, ફેલાવે છે અને ધુમ્મત) જેથી (યં નq) આ પ્રાણી (પરમ્ અપિ) એક પગ પણ (તુમ્) આગળ જવા માટે તેને પ્રેમવતિ) સમર્થ બનતો નથી. 98 ભાવાર્થ: હે સાધક! જો તું સંસારરૂપી વનને છોડીને મોક્ષનગરમાં જાવાની ઈચ્છાવાળો છે તો તારે ઇન્દ્રિયોના વિષયવિકારોને સેવવારૂપી વિષાક્ત વૃક્ષ પર રહેવાનું ન કરવું કારણ કે આ વૃક્ષની છાયા પણ જલ્દીથી ભયંકર મૂચ્છ ભાવને પ્રસરાવે છે અને જેથી આ પ્રાણી એક ડગલું પણ આગળ જવા માટે સમર્થ બનતો નથી. 98 વિવેચન : ગ્રન્થકારશ્રી આ ગ્રંથના ઉપદેશના અંતિમ શ્લોકમાં વિષય ત્યાગનો ઉપદેશ આપતાં થકાં એક વાતનો નિર્દેશ કરે છે કે પાંચ ઇન્દ્રિયોના વિષય વિકારોએ આ આત્માને અનંતકાળ સુધી પરિભ્રમણ કરાવ્યું છે અને હવે આ માનવભવની સાથે તને જિન પ્રરૂપિત ધર્મ મલ્યો છે, આવા ગ્રન્થોનું અધ્યયન કરવાનું સાંભળવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે તો તે હવે આ વિષાક્ત વિષયરૂપી વૃક્ષની છાયાનો પણ આશ્રય ન કરતો. આ વિષયોરૂપી વૃક્ષની છાયાને જ અર્થાત્ વિષયસેવનની ભાવનાને ગ્રન્થકારશ્રી ભયંકર બતાવીને વિષયોના સેવનનો તો સ્પષ્ટરૂપથી નિષેધ જ કરે છે. જે સાધક મુક્તિ માર્ગમાં આગળ વધવા ઈચ્છે છે એ જો આ વિષયરૂપી વૃક્ષની છાયાનો આશ્રય લઈ લે તો એક ડગલું પણ આગળ વધી ન શકે એમ દર્શાવીને સાધકને 103
| SR No. | 022067 |
| Book Title | Sindur Prakar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakasham Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 110 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |