________________
કરનાર આચાર્ય પોતાના ભાવને પરમાત્માના ઉદેશથી પોતાના આત્મામાં જે શુભભાવ પ્રગટાવે તે શુભભાવની સ્થાપના કરવી તેજ સાચી પ્રતિષ્ઠા છે. તેથી ભક્તિમાન- વિદ્વાન્ પુરુષોના દિલમાં તે પ્રતિમા પ્રતિ પૂજ્યભાવ આવે છે..૪ बीजमिदं परमं यत्परमाया एव समरसापत्तेः । स्थाप्येन तदपि मुख्या हन्तैषैवेति विज्ञेया ॥५॥
પોતાના આત્મામાં જ તે ભાવ સ્થાપન કરવામાં આવે છે, બીજે કેમ નહિ? કારણ કે તે શ્રેષ્ઠ કોટીના સમરસની ઉત્પત્તિનું મુખ્ય કારણ છે, તેથી તે ભાવને સ્થાપવાથી આ જિનબિંબની પ્રતિષ્ઠા શ્રેષ્ઠ જાણવી (પ્રતિષ્ઠા મુખ્ય બને છે.)..૫ मुक्त्यादौ तत्त्वेन प्रतिष्ठिताया न देवतायास्तु । स्थाप्ये न च मुख्येयं तदधिष्ठानाद्य भावेन ॥६॥ | મુક્તિમાં ગયેલા પરમાત્માની પ્રતિષ્ઠા શું નથી? એ પ્રમાણે શંકા કરી કહે છે :
પ્રતિમાની અન્દર મુક્તિ વિ.માં રહેલા પરમાત્માની વાસ્તવિક પ્રતિષ્ઠા નથી. કારણ કે મંત્રાદિના સંસ્કાર પૂર્વક તે પરમાત્માનો આત્મા તો આવી શકતો ન હોવાથી તેમના વડે અધિષ્ઠિત ન થવાનો સંભવ હોવાથી, પોતાના પ્રતિષ્ઠાપક આચાર્યના) નિર્મલ શમરસ ભાવોની બિંબ (પ્રતિમા)માં સ્થાપના કરવામાં આવે છે. ૬ इज्यादेन च तस्या उपकारः कश्चिदत्र मुख्य इति । तदतत्त्वकल्पनैषा बालक्रीडासमा भवति ॥७॥
આ પ્રતિમાની પૂજા કરવાથી (સત્કાર, સ્નાત્રપૂજા- આભરણ પૂજા, નૈવેદ્યાદિ પૂજા) મોક્ષમાં રહેલ ભગવાન ઉપર ઉપકાર થતો નથી.
ષોડશકભાવાનુવાદ
૪૫.
