________________
ધર્મસંગ્રહ ભાગ-૧ | પ્રથમ અધિકાર | શ્લોક-૧૯
૧૩૫ આચારો પાળતો હોય તેથી લોકોત્તર ધર્મને અનુકૂળ એવી દેશનાને યોગ્ય છે એમ શ્લોક-૧૮માં કહ્યું. વળી અન્યદર્શનવાળા જીવોમાં પણ યોગની ચાર દૃષ્ટિવાળા જીવો દેશનાયોગ્ય છે એમ કહ્યું. હવે તેના પ્રદાનની વિધિને કહે છે=યોગ્ય જીવને દેશના આપવાની વિધિને કહે છે – RCोs:
सा च संवेगकृत्कार्या, शुश्रूषोर्मुनिना परा ।
बालादिभावं संज्ञाय, यथाबोधं महात्मना ।।१९।। मन्वयार्थ :
च-सने शुश्रूषोः समजवानी छापा श्रोताना बालादिभावालाहमायने संज्ञायएगीन यथाबोधपोतानाधने अनु३५ महात्मना मुनिना महात्मा मेवा मुखिये संवेगकृत्-संवाने २N 'सा==देशना परा प्रष्ट कार्या=२वी . ॥१८॥ श्लोडार्थ :" અને સાંભળવાની ઈચ્છાવાળા શ્રોતાના બાલાદિભાવને જાણીને પોતાના બોધને અનુરૂપ મહાત્મા એવા મુનિએ સંવેગને કરનારી દેશના પ્રકૃષ્ટ કરવી જોઈએ. II૧૯ll टीका:'सा च' देशना 'संवेगकृत्' संवेगकारिणी, संवेगलक्षणं चेदम्-. .. "तथ्ये धर्मे ध्वस्तहिंसाप्रबन्धे, देवे रागद्वेषमोहादिमुक्ते । साधौ सर्वग्रन्थसन्दर्भहीने, संवेगोऽसौ निश्चलो योऽनुरागः ।।१।।" इति । 'मुनिना' गीतार्थेन साधुनाऽन्यस्य धर्मोपदेशेऽनधिकारित्वात् । यथोक्तं निशीथे - "संसारदुक्खमहणो विबोहणो भवियपुंडरीयाणं । धम्मो जिणपण्णत्तो, पकप्पजइणा कहेअव्वोत्ति ।।" [] 'प्रकल्पयतिना' इति अधीतनिशीथाध्ययनेन । 'परा' शेषतीर्थान्तरीयधर्मातिशायितया प्रकृष्टा 'कार्या' प्रज्ञापनीया, कीदृशस्य पुरतः सा कार्येत्याह-'शुश्रूषोः' श्रोतुमुपस्थितस्य, मुनिना च किंज्ञानपूर्वमाख्येयेत्याह-'बालादिभावमित्यादि,' बालादीनां त्रयाणां धर्मपरीक्षकाणाम् आदिपदेन मध्यमबुद्धिबुधयोर्ग्रहणात्, भावं परिणामविशेषं स्वरूपं वा 'संज्ञाय' सम्यक् अवैपरीत्येन ज्ञात्वाऽवबुध्य । तस्य त्रिविधस्य धर्मपरीक्षकस्य रुचिरुपलक्षणमिदं षोडशकप्रकरणोक्तम् -
