________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથના ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
44 મીજાના ઉપદેશ વિના સ્વયમેવ જિનેાક્ત નામ-સ્થાપના-દ્રવ્યભાવ એ ચાર પ્રકારના જીવાદિ પદાર્થોની ‘જિને જે પ્રમાણે કહ્યું છે તે પ્રમાણે જ છે એમાં કોઇ ફેરફાર નથી” એવી શ્રદ્દા કરનાર જીવ નિસર્ગરુચિ છે. (અર્થાત્ તેને નિસગચિસમ્યક્ત્ત્વ હોય છે. આગળના ભેદોમાં પણ આ ભાવ સમજવા )”
७७
“ આ ( પૂર્વોક્ત ) જ જીવાદિ પદાર્થોની અન્ય કાઇ છદ્મસ્થના કે કેવલજ્ઞાનીના ઉપદેશથી શ્રદ્ધા કરનાર જીવ ઉપદેશસંચ છે. ’
“રાગ-દ્વેષ-માહ અને અજ્ઞાન નબળા બની જવાથી આચાય વગેરેની આજ્ઞાથી જીવાદિ પદાર્થોની રુચિ=શ્રદ્દા કરનાર જીવ ( માષતુષમુનિ વગેરેની જેમ ) આજ્ઞારુચિ છે.”
“ સૂત્રને ભણતા જે જીવ આચારાંગાદિ અ‘ગસૂત્રથી કે ઉત્તરાધ્યયનાદિ અંગબાહ્યસૂત્રથી જીવાદિ પદાર્થોનું અવગાહન કરે છે=ઊંડા ઉતરીને સૂક્ષ્મજ્ઞાન મેળવે છે, અને એથી સમ્યક્ત્વને પામે છે તે જીવ (ગાવિંદવાચક વગેરેની જેમ) સૂચિ છે.”
“જે જીવની જીવાદિ કાઇ એક તત્ત્વમાં થયેલી રુચિ=શ્રદ્ધા જેમ પાણીમાં પડેલું તેલનું બિંદુ સઘળા પાણીમાં ફેલાઇ જાય છે તેમ, બધા પદાર્થોમાં ફેલાઈ જાય, (અથવા જેમ એક બીજ અનેક બીજોને ઉત્પન્ન કરે તેમ એક પદાર્થમાં થયેલી રુચિ સઘળા પદાર્થોમાં રુચિ ઉત્પન્ન કરે) તે જીવ મીજરુચિ જાણવા’
“આચારાંગ વગેરે અગિયાર અંગે, ઔપપાતિક વગેરે ઉપાંગા, ઉત્તરાધ્યયન વગેરે પ્રકીકા અને દૃષ્ટિવાદ (=ચાદપૂર્વ) રૂપ શ્રુતજ્ઞાનને અથથી જાણનાર અભિગમરુચિ છે, '
“ પ્રત્યક્ષાદિ સર્વ પ્રમાણેાથી અને નૈગમાદિ નયભેદોથી ધર્માસ્તિકાયાદિ દ્રબ્યાના એકત્વ, પૃથકૃત્વ વગેરે સ` પર્યાયાને જાણનાર વિસ્તારરુચિ છે.’
“દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર, તપ, વિનય અને સદ્ભૂત સમિતિ-ગુપ્તિમાં જે ક્રિયાના ભાવપૂર્વક રુચિવાળા છે, અર્થાત્ દશનાચાર આદિ અનુષ્ઠાનામાં ભાવથી રુચિવાળા છે, તે નિશ્ચિત ક્રિયારુચિ છે.’
“જે જિનવચનમાં કુશળ નથી, જે કપિલાદિ મતાના પણ જાણકાર નથી, અને જેણે આત્કૃાદિ મિથ્યાદર્શનાને સ્વીકાર કર્યા નથી (=મિથ્યા
