Page Text
________________
૪૦
શ્રાવકનાં ખાર ત્રતા યાને
જેમ,” એમ તે જે કહ્યું તેમાં હેતુ અનેકાંતિક છે. કારણ કે જેમ દેશ વગેરેથી દૂર રહેલા પર્યંત અને સમુદ્ર વગેરે પદાર્થ પરાક્ષ હેાવા છતાં વિદ્યમાન છે, તેમ જીવાદિ પદાર્થો પણ હશે = સિદ્ધ થશે. વળી− આ (= ઇંદ્રિયથી ન જણાય એ ) હેતુથી નિયત દેશ–કાલ–શરીરમાં જીવાદિના અભાવ સિદ્ધ કરવામાં આવે છે કે સવ દેશ-કાલ–શરી૨માં? જો પ્રથમ પક્ષ હાય તો મારું સિદ્ધ કરેલું જ તું સિદ્ધ કરે છે. કારણ કે નિયત દેશ–કાળમાં અને મૃતશરીરમાં જીવ નથી. એ પ્રમાણે સજ્ઞ વગેરે વિષે પણ વિચારવું. હવે જો તું સં દેશ–કાળ–શરીરમાં જીવાદિના નિષેધ કરતા હોય તેા તારા પિતાના દાદાના પણ અભાવ સિદ્ધ થાય છે. તેથી હું સુંદર ! તારા જન્મ અહેતુક સિદ્ધ થાય છે. જીવાદિ પદાર્થો કેવલિપ્રત્યક્ષથી ઘટાદિની જેમ જાણી શકાય છે, અર્થાત્ કેવળી ભગવંત જીવાદિ પદાર્થોને ઘટાદિની જેમ પ્રત્યક્ષ જુએ છે. તેથી તારા હેતુ અસિદ્ધ કેમ નથી? અર્થાત્ અસિદ્ધ છે જ. કહ્યુ છે કે- ઇંદ્રિયરહિત જીવ માંસની ચક્ષુથી જાણી શકાતા નથી. તેને સિદ્ધો, સર્વજ્ઞા અને જ્ઞાસિદ્ધ સાધુએ (પ્રત્યક્ષ) જુએ છે.’
વળી— 66
આ અનુમાન ખીજાની આત્મસિદ્ધિ માટે હાવાથી આ જ અનુમાનથી મને તેમાં વ્યભિચારરૂપ હેતુદોષ ન આપવા” એમ તે જે કહ્યું એમાં પણ (હું પુછ્યું છું કે) તે ખીજાની આત્મસિદ્ધિ તને પ્રમાણ છે કે અપ્રમાણ? જો તને પ્રમાણ હોય તા જીવાદિ પદાર્થો પણ તે રીતે સિદ્ધ થયા. તે આ પ્રમાણે ઃ– કારણકે જીવાદિ પણ. બીજાઓને આત્મસિદ્ધ છે. આથી અનુમાનની જેમ જીવાદિ પદાર્થોને પણ માન, અન્યથા વિશ્વાસ અને ( ગાંઠરૂપી મુદ્રા =) પ્રતિજ્ઞા એ બંને નથી = ખાટા છે. હવે જો બીજાની આત્મસિદ્ધિ તને અપ્રમાણ છે તેા અનુમાનપ્રમાણુ પ્રમાણ કેવી રીતે થાય? જો અનુમાનપ્રમાણુ પ્રમાણુ નથી તેા તારા “ જીવાદિ પદાર્થો નથી” એવા નિષેધ પણ અપ્રમાણ સિદ્ધ થયા. “ ઈન્દ્રિયાથી દેખાય તેટલા જ આ લાક છે” એ પ્રતિજ્ઞાનું પણ આનાથી ખંડન કર્યું. એમ જાણ્યું. ઈત્યાદિ વચનાથી નાસ્તિક વાદીને નિરુત્તર કર્યાં. રાજાએ તેને દેશબહાર જવાની આજ્ઞા કરીને દેશબહાર કર્યાં. રાજાએ શ્રમણુસંઘની પૂજા કરી, અને
હતાં, છતાં વરુ આવ્યું અને પેલાનું વાછરડું ય લઈ ગયુ... ! ખેાલ, છે ને પેાલ' પેાલ ! બસ આમ જ ધર્મશાસ્ત્રોના ગોટાળા ઊભા કરી ધર્માચાર્યો મુગ્ધજનાને ભ્રમમાં નાખી પાતે આનંદ માણે છે. આંખે દેખાય તે સાચુ' ન માનવું, અને નહીં દેખાતાને લેવા દોડવું એ કેવુ. ડહાપણુ ? માટે જ્યાં સુધી યુવાવસ્થા છે ત્યાં સુધી આપણે પણ જીવન માણી લઈએ. તે વિના કાંય કશે! સાર નથી. તેની પત્ની તે। આભીખની જોતી જ રહી. આમ પેાતાની લાલસાને પેાષવા માણસે આવી યુક્તિ
ઉપજાવે છે.
૧ ઇંદ્રિયગુણુ એટલે ઇંદ્રિયે! ધ છે જેના તે ઇંદ્રિયગુણ, જે ઇંદ્રિયગુણુ નથી તે અનિયિગુણ, અર્થાત્ ઇંદ્રિયાથી રહિત.
| SR No. | 022030 |
| Book Title | Shravakna Bbar Vrato Yane Navpad Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Vijaydansuri Jain Gyanmandir ane Paushadhshala Trust |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 498 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |