________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથના ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
કહ્યા છે, તો પણ નવ નવ દ્વારાના નિરૂપણથી ત્યાં કહેવામાં આવ્યા નથી. આથી વિશેષ કહેવા માટે આ ગ્રંથના પ્રારંભ કરવામાં આવે છે.
७
અહીં પહેલી ગાથાના ત્રીજા અને ચાથા એ બે ચરણમાં સાક્ષાત્ વિસ્તારથી અભિધેય ( વિષય ) કહ્યું છે. સંબંધ તા સામર્થ્યથી કહ્યો છે. તે આ પ્રમાણે –“મિથ્યાત્વ વગેરે નવ ભેદો કહીશ ’” એમ કહીને મિથ્યાત્વ વગેરે આ પ્રકરણના અભિધેય (વિષય ) છે એમ જણાવ્યું છે. તથા પ્રકરણ અને અભિધેય એ એના અભિધાન–અભિધેય સ`ખ ધ અ થી ( = ગર્ભિત રીતે ) કહ્યો છે.' ( અભિધેય જેનાથી કહેવાય તે અભિધાન, અર્થાત્ અભિધેયને કહેવાનું સાધન તે અભિધાન. મિથ્યાત્વ વગેરેના નવભેદો અભિધેય છે અને આ પ્રકરણ તેનું સાધન હાવાથી અભિધાન છે. આમ અભિધેયને કહેવાથી અર્થપત્તિથી અભિધાન કહેવાઈ જાય છે. કારણકે અભિધાન વિના અભિધેય ન હેાઈ શકે.)
શ્રાદ્રાનામનુપ્રાર્થમ્ = ( · જિને જે કહ્યું છે તે
હાય તે શ્રાદ્ધ કહેવાય. અર્થાત્ શ્રાદ્ધ એટલે શ્રાવક, ઉપકાર માટે ( કહીશ ).
સાચું છે’ એવી) શ્રદ્ધા જેને અનુગ્રહ એટલે ઉપકાર. શ્રાવના
પ્રશ્ન :- શ્રાવકા ઉપર ઉપકાર કેવી રીતે કરી શકાય ? ઉત્તર :- શારીરિક અને
માનસિક વગેરે અનેક ફ્લેશેાના સ્થાનમાં રહેલા અને ચારગતિનું કારણુ એવા અનંત જન્મમરણના ચક્રથી કંટાળેલા મનુષ્યેાના સર્વ સંતાપાને દૂર કરવામાં કુશળ અને જેનાથી સ શ્રેષ્ઠ સુખરૂપ સ્વભાવના લાભ થાય એવા મેાક્ષનગરના માને બતાવનાર જિનવચનના ઉપદેશ જો કરવામાં આવે તેા ઉપકાર થાય. કહ્યું છે કે
‘અનંત જન્મ-જરા-મરણુથી પીડા પામેલા અને સદાષાને દૂર કરવા ઉદ્યત થયેલા જીવાને જિનેાક્ત ધમશાસ્ત્રના ઉપદેશ આપવા સમાન સાધુના બીજો કોઇ શ્રેષ્ઠ ઉપકાર ત્રણ ભુવનમાં પણ નથી. ’
પ્રયાજન :– ગાથાના‘શ્રાદ્ઘાનામનુાર્થમ્ ” એ અંતિમ પાદથી કર્તાનું અનંતર પ્રત્યેાજન કહ્યું છે. કર્તાનું પરંપર પ્રયાજન તા મુક્તિ છે. શ્રાતાનું અનંતર પ્રયેાજન મિથ્યાત્વ વગેરે પદાર્થાનું વિસ્તૃત જ્ઞાન મેળવવુ... એ છે. શ્વેતાનું પરંપર પ્રયેાજન "મુક્તિ છે. આ વિષે કહ્યું છે કે—
‘તત્ત્વાના સમ્યક્ વિસ્તૃત જ્ઞાનથી હેય અને ઉપાદેયને જાણનારા જીવા ઉપાદેયને સ્વીકારીને મુક્તિમાં જાય છે.’
૧ અહીં સાધ્યું–સાધનરૂપ સંબંધ પણ ઘટાવી શકાય. મિથ્યાત્વ વગેરેના નવભેદ્યાના ખાધ સાધ્યું છે. --આ પ્રકરણ તેનું સાધન છે. કારણકે આ પ્રકરણ વિના મિથ્યાત્વ વગેરેના તવભેદ્યાના બેાધ ન કરી શકાય.