________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ ભૂષિત પુરુષની મશ્કરી કરે. તેવી રીતની આ વાત પણ છે. ભૂતથી પીડાતા માણસોમાં હેતુ જણાવે છે. જે કારણથી ચાતુર્માસિક અને સાંવત્સરિક કૃત્યોને વિષે પોતાના ગળામાં જ પડતાં ફાંસલાને પણ તે જાણતો નથી.
ભાવાર્થ આ પ્રમાણે –અહીંયા કોઈક શ્રાવણિક એટલે ખરતર, અતિવાચાલુપણા વડે કરીને આ પ્રમાણે બોલ છે “હે ભાઈ! અધિક મહિનાને શું કાગડો ખાઈ ગયો? અથવા તો અધિક મહિનાને વિષે સાધુને દાન દેવું કે જિનપૂજા આદિ જે કરવું તેનાથી ઉત્પન્ન થતું જે પુણ્ય, તે ઉત્પન્ન થતું શું અટકી ગયું? અથવા તો હિંસા આદિ આશ્રવોનું આચરણ કરવાથી ઉત્પન્ન થતું પાપ અટકી ગયું? અધિક મહિનામાં ગર્ભાધાન આદિ થતું અટકી ગયું? અથવા તો લેણ દેણ આદિનો સંબંધ અટકી ગયો? અથવા તો ભૂખ-તરસ લાગતી બંધ થઈ ગઈ? અથવા તો કોઈકની પાસે લેણું લેવાનું હોય તો તેનો લાભ અટકી ગયો?” તેવી રીતે ઉપહાસ કરતો તે યક્ષાવેશવાળો અને ઉઝિત વસ્ત્રવાળો એવો પુરુષ, અલંકૃત કરેલા પુરુષને હસે તેના જેવો જાણવો. નહિતર તે પાંચ મહિનાનું ચોમાસું અને તેર મહિનાનું વર્ષ અભિવર્ધિત વર્ષમાં થતું હોવા છતાં પણ “ચાર મહિનાનું ચોમાસું અને બાર મહિનાનું વર્ષ એ પ્રમાણે બોલતો એવો તે નિર્લજજ કેમ ન કહેવાય? ખરેખર આગમોમાં બધે જ ઠેકાણે
વડË માસામાં મળ્યું વિવા, વારાષ્ટ્ર માસનં એવો જ પાઠ મળે છે; પરંતુ તેના સ્થાને કોઇપણ ઠેકાણે પંખું માસાણં, સË પવરવાળું, તેરસË માસાળું, છત્રીસË પવરવાળું ઇત્યાદિ પાઠ મલતો નથી. તેથી કરીને આગમશાસ્ત્રના બલવડે કરીને “પાંચ મહિના હોવા છતાં પણ અમે “ચોમાસી” જ કહીએ છીએ અને તેર મહિના હોય તો પણ અમે “સંવત્સર' જ સ્વીકારીયે છીએ. તેમાં ખોટું શું?” એમ જો કહેતો હોય તો આશ્ચર્યની વાત છે. સાપનાં મોઢામાં પણ અમૃતના કણીયાનો ઉદ્ભવ થયો ગણાય. કોઈપણ આગમમાં
ભવયપંચમી, વન્નોફ, રિ" પાઠની જેમ “ભવદિશ િસવિલુપ્તપંચમી પોતविज्रति।" त्ति
ભાદરવા સુદ પાંચમે પર્યુષણા કરવી જોઈએ. એ પાઠની જેમ કોઈપણ આગમની અંદર અભિવર્ધિત વર્ષમાં શ્રાવણ સુદ પંચમીએ પર્યુષણા કરવી એવો પાઠ મળતો નથી. તો પછી “કાગડા વડે કરીને અધિક માસ શું ખવાઈ ગયો?' એ પ્રમાણેનાં વચનો વિધર્મીઓના વચન જેવા જણાય છે. તેથી કરીને જેવી રીતે ચોમાસી આદિની અપેક્ષાએ અધિકમાસ પ્રમાણ નથી, તેવી રીતે સ્થવિરકલ્પી સાધુઓને જે નવકલ્પી વિહાર છે તે આદિમાં તેમજ ““માસ મા તુયા'' ઇત્યાદિ વિષયમાં સૂર્યની ગતિમાં, તેવી જ રીતે લોકને વિષે પણ શુદ્ધ વર્ષને વિષે થતાં એવાં જે નિયત માસાદિ પ્રતિબદ્ધ અક્ષયતૃતીયા–દીપોત્સવ આદિ પર્વોને વિષે અધિક મહિનો--પહેલો મહિનો પ્રમાણ તરીકે સ્વીકારાતો નથી. તેથી કરીને તાત્પર્ય કહેવાનું એ છે કે પ્રતિમાસે–દરેક મહિને નામગ્રહણ કરવાપૂર્વકનું જે જે
