________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
- ૪ ૩૮૯ જિનેશ્વર ભગવંતના આગમને વિષે આચાર્યને તીર્થકર સમાન પ્રકટ કહેલ છે. અને તેથી કરીને આચાર્યે પ્રવર્તાવેલ પૂજા પ્રતિષેધને ઉસૂત્ર કેમ કહેવાય? કોઈપણ વાત કહી ન શકાય ગાથાર્થ-૧૬૮ || હવે આ વાતનો ઉત્તર આપતાં જણાવે છે કે
एवं चे दत्तंजलि, उस्सुत्तं तुह मयंमि संपण्णं।
पुत्तिनिसेहप्पमुहं, तम्मयसूरीहिं जं वुत्तं ॥१६६॥
તમે કહો છો એમ જો હોય તો તમારા ખરતરમતને વિષે ઉસૂત્રને જલાંજલિ આપ્યાનું નક્કી થાય છે. અને એથી કરીને ખરતરના આવા અભિપ્રાયવડે કરીને ક્યારેય પણ કોઈનું પણ ઉત્સુત્ર નહિ સંભવે. મુહપત્તિ પ્રમુખનો નિષેધ આંચલિકાચાર્યદિ વડે કહેવાયો છે. એવી રીતે દિગંબરથી માંડીને પાર્થચંદ્ર સુધીના કુમતવાદિઓ, ઉસ્ત્રીઓ નહિ સંભવે. કારણકે તે તે મતના માર્ગનું પ્રદર્શન કરનારા એવા તે તે આચાર્યો દ્વારા જ કહેવાયું છે. આ ઈષ્ટ આપત્તિ તને અનુકુલ નથી. કારણકે તારા જ પૂર્વજોવડે ગણધર સાર્ધ શતકની વૃત્તિમાં “મુદ્રાણાયણ” એ ગાથાની વૃત્તિમાં આંચલીક, આગમીક આદિ દરેકના નામગ્રહણ કરવાપૂર્વક તેઓને દૂષિત કરેલા છે. ગાથાર્થ-૧૬૯ છે. હવે તાત્પર્યને જણાવે છે.
तम्हा सो जिणसरिसो, सम्मं जो जिणमयं पयासेइ। - इहरा उ पावपूंजो, परिवज्जो पुण्णसनेहिं ॥१७०॥
તેથી કરીને “તિર્થીયરેણ સમો સૂરિ' એ વાતનું તાત્પર્ય એ છે કે જે આચાર્ય યથાવસ્થિત રીતે જિનમતને પ્રરૂપતો હોય, તે જ આચાર્ય જિન સમાન છે. બીજા તો કેવલ પાપાત્મા, પાપપુંજ છે. એ આચાર્યને મિથ્યાત્વ આદિની કલુષિતાથી અપ્રતિહત સંજ્ઞાવાળા એવા આત્માઓને સમ્યગૃષ્ટિઓએ દૂર દૂરથી છોડી દેવા જેવા છે. એટલેકે જિનવચનથી વિરુદ્ધ પ્રરૂપણા કરનારને દર્શન માત્રથી પણ છોડી દેવા જેવા છે. || ગાથાર્થ-૧૭) II
હવે આચાર્યનું કહેલું જે પ્રમાણ છે તે જણાવે છે.
सूरिकयंपि पमाणं, तं चिअ जं असढभावसंजणिों।
निरवलं अणिवारिअमण्णेहि, बहुस्सुआणुमयं ॥१७१॥
સૂરિકૃત પણ--આચાર્યે પ્રવર્તાવેલું પણ તે જ પ્રમાણ તરીકે સ્વીકારવા લાયક છે, સત્ય છે. કે જે અશઠભાવે કરીને એટલેકે જુપણાએ કરીને ચારે બાજુનું સમ્યક્ પર્યાલોચન કરવા દ્વારાએ બનાવેલું હોય, અને તે પણ પાપરહિતનું, પ્રવચનને અનુપઘાતી અને “આ પ્રમાણે ન કરો' એ પ્રમાણે
