________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૩૮૩ ગૃહસ્થોના પાણીના આગારો પણ તેણે નિષેધેલા છે. તે પણ નિરીન પાણIR એ હવે પછી ખરતરોવડે કહેવાતી ગાથાવડે કરીને જાણી લેવું. એ બધા ન્યૂન ઉસૂત્રો છે. એ પ્રમાણે-૨ ગાથાનો અર્થ જાણવો. / ૧૫૨-૧૫૩ //.
હવે ખરતરના મતનું મૂલ ઉસૂત્ર જણાવે છે. इत्थीणं जिणपूआपडिसेहो खरयराण मूलेण। जिणदत्तेण य भणिओ, पासिअ रुहिरं खु जिणभवणे ॥१५४॥
ખરતરના મૂલ એટલે આદ્ય આચાર્ય જિનદત્તસૂરિ વડે કરીને સ્ત્રીઓને જિનેશ્વર ભગવાનની પૂજાનો નિષેધ કરાયેલ છે. સ્ત્રીઓની જિનપૂજાના નિષેધમાં આ નિદાન-કારણ જણાવાય છે કે જિનભવનની અંદર રુધીર પડેલું જોઈને જ! આનો ભાવ એ છે કે પાટણનગરની અંદર એક વખતે જિનમંદિર ગયેલા જિનદત્તે દેરાસરમાં લોહીનું બિંદુ પડેલું જોઈને તેવા પ્રકારના કલિષ્ટ કર્મના ઉદયવડે કરીને વિચાર્યું કે--ખરેખર ‘અપવિત્રતાને ભજનાર એવી સ્ત્રીઓ જિનપૂજાને યોગ્ય નથી” એ પ્રમાણેનું વિચારીને પોતાના સમુદાયની આગળ સ્ત્રીઓને જિનપૂજા-પ્રભુપૂજાના કર્તવ્યનો નિષેધ કર્યો; પરંતુ “સ્ત્રીઓને જિનેશ્વર ભગવાનના મંદિરમાં પ્રવેશ કરવો પણ યુક્ત નથી.” એ પ્રમાણેનો ઉપદેશ દેવાના “અવસરે પૂજા યુકત નથી' એવો ઉપદેશ દેવામાં જિનદત્તનું ઉપદેશકૌશલ્યપણું જાણી લેવું. || ગાથાર્થ-૧૫૪ || હવે એ ઉપદેશને દૂષિત કરવા માટે જણાવે છે.
एगावराहजणिओ, रमणीवग्गस्स होइ जो दंडो।
जिणदत्तमए जुत्तो, मुत्तो नीईसरूवेण ॥१५॥ કોઈ એક સ્ત્રીનો પ્રમાદેવશથી આશાતના રૂપ અપરાધ બન્યો. તેના કારણે સ્ત્રી જાતિમાત્રને જિનેશ્વર ભગવાનની પૂજા નિષેધરૂપ દંડ, જિનદત્તના મતમાં જ છે. બીજે કોઈ ઠેકાણે નથી. કાળા વસ્ત્રની અંદર મશીના બિંદુની જેમ એ યુક્તિસંગત છે. અને આવો નીતિસ્વરૂપથી મુક્ત એવો ન્યાય જિનદત્તના મતને વિષે યોગ્ય જ છે. બીજે નહિ. અન્યાયનું પણ ન્યાયપણે સ્વીકાર કરવાપણું હોવાથી ગાથાર્થ-૧૫૫ | હવે ખરતરના મતમાં ન્યાય નથી તે જણાવે છે.
न मुणइ पवयणमेरं, न मुणइ जिणआणखंडणापावं। न मुणइ जण ववहारं, अइप्पसंगाइदोसेहिं ॥१५६॥
આ ખરતર, પ્રવચનની મર્યાદાને જાણતો નથી. તેમજ જિનાજ્ઞાખંડનના પાપને પણ જાણતો નથી. “જિનાજ્ઞા ખંડનમાં મહાપાપ છે. તે પ્રમાણે વચનમાત્રથી સર્વે કુપાલિકો પણ બોલતાં દેખાય
