________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૩૪૫ एएण कोइ मूढो, मच्छरगसिओ हु होइ वायालो। अब्भासवत्तिओ वा, नेहंतो तंमि मुहरि सिआ॥८६॥ एसो न दूसिअब्बो, न दूसिओ जेण पूबसूरीहिं।
सोऽवि मुहमुद्दिओ खलु, आणाभंगाइवयणेहिं॥६॥
પૂર્વે કહેલી યુકિતના પ્રકાર વડે કરીને તે પણ મોઢે ચોકઠું ચઢાવેલો થાય છે. તે કોણ છે? તો કહે છે કે જે કોઈ પણ મૂઢ એટલે કે પ્રવચનના પરમાર્થથી અજાણ અથવા મત્સરગ્રસ્ત એટલે કે જે બીજા કોઈ વડે કરીને તિરસ્કાર કરાયો છતો “મારે આમને ટેકો આપવો' એ પ્રમાણેના મત્સરભાવથી રસાયેલો વાચાલ થતો હોય અથવા તો ખરતરોની સાથેના આલાપસંલાપ આદિના અભ્યાસના વશથી તે ખરતરને વિષે સ્નેહને ધારણ કરતો છતો “ખરતર મને મિત્ર છું એમ જાણે” એ બુદ્ધિએ કરીને વાચાલતા બતાવતો હોય તેવો મૂઢ આત્મા મુખમુદ્રિત જાણવો” વાચાલપણાનો ઉલ્લેખ કરતાં કહે છે કે “આ ખરતર દૂષણ દેવા જેવો નથી” જે કારણ વડે કરીને કોઈપણ પૂર્વ સૂરિઓએ તેને દૂષિત કરેલ નથી” એ પ્રમાણે બોલતાં તે આત્માનું મોટું સિવાઈ ગયું હોય તેમ જાણવું. અર્થાત્ બોલવા માટે ત અશકત જ છે એમ જાણવું. કોના વડે કરીને મોઢું સીવાયું છે? તો કહે છે કે આજ્ઞાભંગાદિ વચનો વડે.
आज्ञाभंगान्तरायोत्थानन्तसंसारनिर्भयैः॥ એ પ્રમાણે શ્રી મુનિસુંદરસૂરિ આદિના પૂર્વે કહેલાં સંમતિ વચનો વડે કરીને'' આનો ભાવ એ છે કે અમે કોઈક એવા કૃત્રિમ બહાનાઓથી ખરતરોને દૂષિત કરતાં નથી, પરંતુ સુવિહિત શિરોમણી એવા મુનિસુંદરસૂરિ આદિ પૂર્વાચાર્યો વડે દૂષિત કરાયેલો હોવાથી કરીએ છીએ. / ગાથાર્થ-૮૯-૯૦ | હવે પ્રરૂપણાવડે કરીને પણ ભેદ હોવાનું દેખાડતાં કહે છે કે
जं पुण परूवणाए, भेओऽभयदेववल्लहाणंपि।
वल्लहजिणदत्ताणं, तमणंतर वुच्छमुस्सुत्ते ॥६१॥ જેમ શ્રી અભયદેવસૂરિ અને જિનવલ્લભસૂરિમાં પ્રરૂપણાભેદ છે તેમ જિનવલ્લભ અને જિનદત્તની પ્રરૂપણામાં જુદાપણું છે. તે હમણાં જ ઉત્સુત્રોદ્ધાટનના અવસરે જણાવીશું II ગાથાર્થ-૯૧ II.
આ પ્રમાણે અભયદેવસૂરિજી મહારાજા ખરતરના નામે વડે કલંકિત નથી. તેવું પ્રસંગથી જણાવ્યું. હવે ખરતરમતના ઉત્સુત્રો બતાવવાની ઇચ્છાએ કરીને ઉત્સુત્રોના ભેદો કહે છે.
अह उस्सुत्तं दुविहं, किरिआविसयं च वयणविसयं च। किरिआविसयं तिविहं, दुविहं पुण वयणविसयंति॥६॥
પ્ર૫. ૪૪
