Page Text
________________
" શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧ - જે ૩૩૭ જિનપ્રભસૂરિકૃત સિદ્ધાંત સ્તવની અવચૂરિમાં કહેવાયું છે. તેવી જ રીતે કોઈક ઠેકાણે “શત્રુંજયની યાત્રાએ જતાં એવા જિનપ્રભસૂરિએ સિદ્ધપુર નગરમાં તપાગચ્છના નાયક એવા શ્રી સોમતિલકસૂરિને ઘણાં આડંબરપૂર્વક વંદન કર્યું. એ પ્રમાણે પણ લખેલું દેખાય છે. તો તે વાત કેવી રીતે સંગત થાય?
એ પ્રમાણે જો પુછતો હોય તો જવાબ આપીયે છીએ કે સિદ્ધાંતસ્તવની અવચૂરિમાં જે લખેલું છે તે ખરતરના સંબંધીઓએ જ–તેની પરંપરાવાળાઓએ જ લખેલું છે. નહિ કે પ્રમાણિત થયેલા એવા અને સંમત એવા આપણાં કોઈ પૂર્વજે લખેલું! તો પછી તે વાતનો સમ્યગુ શ્રદ્ધાપૂર્વક કેવી રીતે નિર્ણય કરી શકાય? વળી સિદ્ધાંતસ્તવની અવચૂરિની અંદર “પ્રત્યક્ષ પદ્માવતીના વચનથી” એમ જે લખેલું છે તે વાત અમને સ્વપ્ન પણ શ્રદ્ધાવિષયક બને તેમ નથી. કારણ કે ઉસૂત્રભાષી આત્માઓની પાસે સમ્યગ્દષ્ટિ દેવો પ્રગટ થતાં નથી, પરંતુ તેનાથી દુર જ નાસતાં હોય છે! તેથી કરીને જેમ ચંદ્રપ્રભાચાર્ય વડે કરીને કહેવાયું હતું કે--મને સ્વપ્નમાં શાસનદેવીએ આવીને કહેલું છે કે--શ્રાવકની પ્રતિષ્ઠા અને પૂનમની પકિખ અનાદિ સિદ્ધ છે. માટે તારે મૂકવી નહિ, એમ સંઘ આગળ કહેવાયું! એવી જ રીતે આંચલિક મતને પ્રગટ કરનાર નરસિંહ ઉપાધ્યાય વડે કરીને પાવકગિરિ (પાવાગઢ) ઉપર મિથ્યાષ્ટિ એવી કાલિકા દેવીના આરાધનથી જ પોતાના મતની અંદર વિશ્વાસ ઉત્પન્ન કરવા માટે અને પોતાનું પ્રૌઢપણે જણાવવા માટે લોકોની સન્મુખ “મને ચકેશ્વરી પ્રગટ થઈ છે” એમ કહ્યું. તેવી જ રીતે જિનપ્રભસૂરિ પણ કોઈક ક્ષેત્રપાલાદી દેવવિશેષને સાધીને–આરાધીને “મને પદ્માવતી પ્રત્યક્ષ થઈ છે’ એમ કીધેલું જાણવું. વળી જે સિદ્ધપુરમાં શ્રી સોમતિલકને વંદન કર્યું તે વાત તો સંભવીત જ છે.
કારણ કે સાંપ્રતકાલે પણ પ્રાયઃ કરીને લિંગીઓ-સાધુઓ પરસ્પર વંદનાદિ ક્રિયા કરતાં દેખાય પણ છે. તો પછી સંવિગ્ન અને સર્વખ્યાત એવા સોમતિલકસૂરિને કેમ ન વાંદે? પરંતુ આવી વંદનાદિની વાત સાંભળીને કંઈ ઉત્સાહમાં આવી જવાની જરૂર નથી અથવા તો તેને અનુકૂલ થઈ પ્રવર્તવાની જરૂર નથી. કારણ કે “ટ્રિમ વીર પનિગત્તિ’ એ પ્રમાણે સિદ્ધાંતનું વચન હોવાથી શ્રી મહાવીરદેવને વંદન કરીને ગયેલો એવો હોવા છતાં પણ સંગમસૂર, સૌધર્મેન્દ્ર વડે દેવલોકમાંથી હાંકી કઢાયો. નહિ કે મહાવીરસ્વામીને જે વંદન કર્યું છે તે વાતને હૃદયમાં ધારણ કરીને તેને પ્રશસ્યો.!! એ પ્રમાણે ઉસૂત્રભાષીઓ વંદનાદિ ક્રિયા કરતાં હોય તો પણ તેની ઉપેક્ષા કરીને યથાશકિતએ તિરસ્કાર કરવા યોગ્ય છે. -
વળી જો કે કોઈક ઉત્સુત્રભાષી તેવા પ્રકારે ભદ્રક હોય. અને નિશ્ચયથી કોઈ સમ્યકત્વને ભજવાવાળો હોય તો પણ “મધ્યપતિતસ્તર્યહળે ” રૂતિ ચાયત તેની અંદર પડેલો હોય તે તેની જેવો જ ગ્રહણ કરાય છે. એવો ન્યાય હોવાથી. જેટલા તેવા નામધારકો હોય તે બધા જ સંકિલષ્ટ પરિણામવાળા જ છે. એમ કહેવાય. અને તેઓનું દર્શન પણ સમષ્ટિ આત્માઓને અશુભ કર્મબંધનો હેતુ છે.
यदागम :- “उम्मग्गदेसणाए चरणं नासंति जिणवरिंदाणं।
___ वावण्णदंसणा खलु, न हु लब्भा तारिसा दटुं॥
પ્ર. ૫. ૪૩
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |