________________
૨૯૬
કુપક્ષકૌશિકસહસ્રકિરણાનુવાદ
અંતિમકાલના અભિલાષી એવા અભયદેવસૂરિ મહારાજ થયા, તેથી રાત્રિને વિષે ધરણેન્દ્ર નાગરાજનું ધ્યાન ધર્યું. અને થોડા કાલમાં જ સ્વપ્નની અંદર સત્ત્વરૂપી કસોટીના પત્થર સદેશ એવાં અભયદેવસૂરિમહારાજે કાળો એવો સર્પ પોતાના દેહને ચાટી રહ્યો છે એવું જોયું એટલે આ સ્વપ્નના ફળાદેશરૂપે તારણ એ કાઢ્યું કે ‘કાલરૂપી કાલા સર્વે શરીર ચાટ્યું. એનાવડે કરીને હું ક્ષીણ આયુષ્યવાળો છું. એથી કરીને મારે હવે સમાધિમાં સ્થિર થવું.' ૩૪ એ વિચારતાં અભયદેવસૂરિને બીજે દિવસે રાત્રિમાં સ્વપ્નમાં ધરણેન્દ્ર નાગરાજે આવીને કહ્યું કે મારાવડે કરીને ચટાઈને તમારો રોગ હરી લેવાયો છે. આ સાંભળીને ગુરુમહારાજ બોલ્યા મને મૃત્યુની બીક કે રોગની કોઈપણ જાતની પીડા નથી; પરંતુ જેવું તેવું બોલવાવાળા પિશ્ન લોકોનું વચન તે જ દુઃખ છે.' મને સહન થતું નથી. જે ૩૬ આ સાંભળીને ધરણેન્દ્રનાગરાજે કહ્યું કે તમારે અધૃતિ કરવાની જરૂર નથી. અને દીનતાપણું છોડી દઈને જિનેશ્વર પ્રભુને પ્રગટ કરવા આદિ પૂર્વક જૈનશાસનની એક પ્રભાવના આજે જ કરી. ૩૭ કાંતિ નગરનો રહેવાસી એવો ધનપતિ શ્રાવક છે, તે સમુદ્રમાં જતા છતાં તેના અધિષ્ઠાયક દેવતાએ તે વહાણ થંભાવ્યું હતું અને ત્યાં જંતરની પૂજા કર્યા પછી એ વ્યંતરના ઉપદેશવડે કરીને જે જગ્યાએ વહાણ થંભાવ્યું હતું ત્યાંથી ત્રણ પ્રતિમાઓ બહાર કાઢી. અને તેમાંની એક પ્રતિમા ચારૂપતીર્થમાં પ્રતિષ્ઠિત કરી. અને બીજી પાટણની અંદર ચિંચાતરુ એટલે આંબલીના ઝાડના મૂલમાં અરિષ્ટનેમિ ભગવાનનો જે પ્રાસાદ છે તે પ્રાસાદની અંદર પ્રતિષ્ઠા કરી. અને ત્રીજી પ્રતિમા સ્તંભન ગામમાં સેઢીકા નદીના કીનારે વૃક્ષના જાળાથી વ્યાપ્ત એવી ભૂમિમાં છૂપાવેલી છે. તે અપ્રતિમ=અજોડ એવી પાર્શ્વનાથ પ્રભુની પ્રતિમા તમે પ્રગટ કરો. અને એથી કરીને ત્યાં મહાતીર્થ થશે. ૪૩
પૂર્વકાલમાં બુદ્ધિનો નિધાન એવો અને વિદ્યાસિદ્ધ તથા રસસિદ્ધ કરનાર નાગાર્જુને આ ભૂમિની અંદર રહેલા બિંબના પ્રભાવે કરીને રસનું સ્તંભન કર્યું હતું. અને એ રસનું સ્તંભન થવાથી તેણે સ્તંભન નામનું ગામ વસાવ્યું. અને તેથી કરીને પુણ્યથી ભૂષિત એવી તમારી કીર્તિ પણ શાશ્વતી થશે. ૪૫ તે સ્થળ બતાવવાને માટે બીજાઓની આંખે નહિં દેખાય એવી શાસનદેવી, ડોશીના રૂપે તમને માર્ગદર્શક થશે અને એ ડોશીની આગળ ક્ષેત્રપાલ, શ્વાનના રૂપે ચાલતો હશે. ૪૬ આમ કહીને ધરણેન્દ્ર અર્દશ્ય થઈ ગયા. અને ત્યાર પછી પ્રમોદથી વ્યાપ્ત થયેલા એવા આચાર્ય મહારાજે રાત્રિમાં બનેલો અદ્ભૂત વૃત્તાંત શ્રીસંઘને જણાવ્યો. ત્યાર પછી હર્ષોન્માદિત થયેલા સંઘના ભાઈઓએ એ ગામે જવાને માટે ૯૦૦—ગાડાઓ સાથે યાત્રા શરુ કરી. આગળ ડોશી અને પાછળ કૂતરો છે તે બન્નેના પગલે શ્રાવક સંઘસહિત આચાર્ય મહારાજ ચાલે છે વાડ અને કાંટાના રસ્તે. ધીમે ધીમે પ્રયાણ કરતા સંઘનો સમૂહ, ત્યાં સેઢી નદીના કિનારે આવ્યો. ત્યાં સુધી ડોશી અને કૂતરો સાથે રહ્યા. જાળા સુધી આવ્યા અને બન્ને અલોપ થઈ ગયા. ૫૦
આ નિશાનીથી ત્યાં સંઘે પડાવ નાંખ્યો. ત્યાર પછી પૂજ્ય ગુરુવર્યોએ ત્યાંના ગોવાળીયાઓને પૂછ્યું. ‘આ ઝાડીમાં કંઈ છે?' ત્યારે એક જણાએ કીધું કે ‘હે ભગવાન! સાંભળો. આ બાજુમાં મહીલણ નામનું ગામ છે. તેનો મુખી પટેલ છે. તેની એક કાળી ગાય છે. તે અહિંયા આવીને ચારે આંચળથી દૂધની ધાર કરે છે. અને ખાલીખમ આંચળવાલી ઘરે જાય ત્યારે તેને અતિ દોહવાથી