________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૨૮૩ ત્યાર પછી ૧૧૯૯-વર્ષે કુમારપાલદેવનું રાજય થયું તે ૩૧-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. - ત્યાર પછી ૧૨૩૦-વર્ષે અજયપાલનું રાજય થયું તે ૩-વર્ષ સુધી રહ્યું.
ત્યાર પછી ૧૨૩૩-ની સાલમાં બાલ મૂલકુમારનું રાજય -વર્ષ સુધી રહ્યું. ત્યાર પછી ૧૨૩૫-વર્ષે લઘુભીમદેવનું રાજ્ય થયું. ને તે ૬૭-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. ત્યાર પછી ૧૨૯૮-વર્ષે ત્રિભુવનપાલનું રાજ્ય થયું ને તે ૪-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. આ પ્રમાણે ચૌલુક્યવંશની અંદર ૧૧-રાજાઓ ત્રણસો વર્ષમાં થયા. ત્યાર પછી ૧૩૦૦-ની સાલમાં વિસલદેવનું રાજય થયું તે ૧૮-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. ત્યાર પછી ૧૩૨૦-અર્જુનદેવનું રાજય થયું તે ૧૩-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. ત્યાર પછી ૧૩૩૩-વર્ષે સારંગદેવનું રાજ્ય થયું ને તે ૨૦-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. ત્યાર પછી ૧૩૫૩-માં લઘુ કર્ણદેવનું રાજય થયું ને તે ૭-વર્ષ સુધી ચાલ્યું. એ પ્રમાણે વાઘેલા વંશમાં ૫૮-વર્ષ સુધી રાજ્ય ચાલ્યું. ત્યાર પછી અલ્લાવદીન સુલતાનનું રાજ્ય આ ગુજરાતની ધરતી પર થયું.” ઇત્યાદિ. વિસ્તારને જાણવાની ઇચ્છાવાલાએ કુમારપાલભૂપાલના પ્રબંધથી જાણી લેવું. ગાથાર્થ-૪૨ા
હવે ખરતરવડે કરીને ખરતરના બિરુદ માટેનો જે વિવાદ કહેલો છે તે હતો જ નહિં. એ જણાવવાને માટે બે ગાથા કરે છે.
जंपि अ निवपरिसाए, लिंगिविवाए जिणेसरेण सयं। जइऊण य उवलद्धं, खरयरबिरूअं तए भणि॥४३॥ तंपि (चि) अ मिच्छावाओ, वाओ जाओ न कोऽवि लिंगीहिं। पच्चुअ निवउवरोहाणुण्णा य पभावयचरित्ते ॥४४॥युग्मं॥
ગર અને શબ્દ દૂષણના સમુચ્ચય માટે છે. જે “દુર્લભરાજાની સભાને વિષે ચૈત્યવાસીઓના સાથેના વાદમાં જિનેશ્વરસૂરિએ જય મેળવીને ખરતર બિરુદ મેળવ્યું.” એમ તારા વડે જ કહેવાય છે; પરંતુ પરમાર્થને જાણવાવાલા એવા બીજાઓ વડે કહેવાતું નથી. ખરતરવડે કરીને એવું જ કહેવાયું છે તેને દૂષણ આપે છે. “આ તારું કહેવું તદ્દન ખોટું છે.” કારણ કે તે વખતે ચૈત્યવાસીઓની સાથે કોઈપણ વાદવિવાદ થયો જ નથી.
પરંતુ “દુર્લભરાજાના ઉપરોધથી તેના વચનવડે કરીને ચૈત્યવાસીના વચનવડે કરીને તેઓને રહેવા માટે આજ્ઞા આપો.” એ પ્રમાણેના રાજાના આગ્રહવડે કરીને ચૈત્યવાસીઓને રહેવા માટે આજ્ઞા અપાઈ એ પ્રમાણેની વાત પ્રભાવક ચરિત્રમાં અભયદેવસૂરિના સંબંધમાં જણાવેલી છે. કહેવું છે કે – ઉપરોઘેન ત્યાર પછી “આ લોકોને નગરમાં વસવા દો' એ પ્રમાણેના રાજાના આગ્રહને માન્ય રાખ્યો.
