________________
.
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
- ૨૫૩
તો છઠું કલ્યાણક સ્થાપવાનો સંભવ હોય જ નહિ. અભયદેવસૂરિની નિશ્રાવડે જ આ છઠ્ઠા કલ્યાણકની પ્રવૃત્તિ થઈ હશે એવી શંકા પણ કરવી નહિ. કારણ કે તેની નિશ્રાવગર જ આ પ્રવૃત્તિ થઈ હોવાથી. જે આગળ બતાવવામાં આવશે. . વળી તે જિનવલ્લભ કેવા પ્રકારનો છે? ત્રસ્તઃ ત્રાસિતની જેવો ત્રસ્ત એટલે ભ્રષ્ટ. કોનાથી ભ્રષ્ટ? તો સુપથથી. જિનોદિત જે માર્ગ તેનાથી ભ્રષ્ટ. વળી કેવો?, સાધુવેશધારી અથવા સાધ્વાભાસ. વળી કેવો? અનંતાનુબંધી કષાયના ઉદય સિવાય ઉત્સુત્રના માર્ગના પ્રવર્તનનો અસંભવ હોવાથી. અનંતાનુબંધી કષાયવાળો. અનંતાનુબંધી કષાયવાળો નિશ્ચય કરીને મિશ્રાદેષ્ટિ જે હોય છે. અને મિથ્યાષ્ટિઓ સુવિહિતો પ્રતિ મત્સર ભાવ ધારણ કરનારા જ હોય છે. જો કે કયારેક વચનમાત્ર દ્વારાએ કરીને સુવિહિતને અનુકૂલ જણાવેલ છે. તો પણ તે ઝેરથી ભરેલા ઘડાઓ અમૃતના ઢાંકણારૂપ જ સમજવા.
જેવી રીતે સાંપ્રતકાલે કેટલાક કુપાક્ષિકો, “અમે તપગચ્છના સાધુઓમાં જ મહાનુભાવપણાની શ્રદ્ધા કરીએ છીએ.” એમ પ્રત્યક્ષ બોલતા દેખાય છે. તે કારણવડે કરીને સુવિહિતની બ્રાંતિ ઉત્પન્ન કરીને તે જિનવલ્લભાચાર્ય વડે પોતાના વચનની ચાતુરીએ કરીને કાલના પ્રભાવથી કેટલાક જ શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓને, પણ બધાને નહિ. તે પ્રદેશનો જે સંઘ હતો તેનો એક ભાગ જ પોતાને આધીન કરી લીધો. | ૩-૪–ગાથાનો અર્થ : હવે જિનવલ્લભસૂરિએ શું પ્રરૂપ્યું? તે જણાવે છે.
तेसिं पुरओ पढमं, छटुं कल्लाणगंपि उवइटें ।
निअचिंतिअकजट्ठा, वारिजंतेण- तेणेव ॥५॥ જે શ્રાવકોને પોતાને વશ કરેલાં છે તેની આગળ પહેલાં તો વિપરીત બોધના કારણરૂપ એવું છઠું કલ્યાણક પ્રરૂપ્યું. વિપરીત બોધનું કારણ તો ઉસૂત્ર વચનને જણાવવાનો અવસર આવશે ત્યારે જણાવીશું. છઠું કલ્યાણક શા માટે પ્રખ્યું? તો પોતાના ચિંતવેલા કાર્યને માટે અર્થાત્ “મારે અવશ્ય છઠું કલ્યાણક થાપવું છે.” એ પ્રમાણે મનમાં ચિંતવેલું જે કાર્ય તે માટે પ્રસ્પાયું. કોનાવડે? જિનવલ્લભવડે જ. એટલે છટ્ટા કલ્યાણકની પ્રરુપણાનું મૂલ જિનવલ્લભ જ છે. બીજું કોઈ નથી. શું કરતાં છતાં? તો કહે છે કે તીર્થવડે વારવા છતાં પણ. આનો ભાવ એ છે કે પ્રવચનને ઉપઘાત કરનાર એવું અનુચિત પ્રવૃત્તિવાનું વચન, જો બળવાન્ એવો પુરૂષ હોય તો પણ તીર્થંકરની આજ્ઞા અનુસરનાર એવા સંઘે તેનું નિવારણ કરવું જ જોઈએ, એમ વિચારીને હે જિનવલ્લભ! તમે આમ ન પ્રપો?. એ પ્રમાણે આક્રોશિત વચનોવડે કરીને તીર્થે-સંઘે નિવાર્યા છતાં પણ તીર્થની અવગણના કરવાપૂર્વક જ અભિનિવેશવશ થઈને છઠું કલ્યાણક સ્થાપ્યું અને સંઘબાહ્ય થયા. નહિંતર આમ જો ન હોત તો સંઘવડે કરીને બહિષ્કારનો અસંભવ છે. લોકને વિષે પણ પ્રતીત છે કે અપરાધીના અપરાધને ઉભવાવ્યા સિવાય બહિષ્કાર કરી શકાતો નથી. જિનવલ્લભનું સંઘબહારપણું ખતરો વડે
