Page Text
________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૨૪૫ મારતા એવા અને ચંચલ એવી બળે જીભને ધારણ કરતાં એવા તથા લાલચોળ નેત્રવાલા એવા તે વિદ્યાના પ્રભાવથી આકૃષ્ટ થયેલા મહાસર્પો ચારે દિશામાંથી આવવા લાગ્યા. આ સર્પોને જોયા છતાં પણ નિર્ભય ચિત્તવાલા તે બાલકે વિચાર્યું. ખરેખર આ વિદ્યાની ખાત્રી થઈ ગઈ. અને ત્યાર પછી બીજી વિદ્યા ઉચ્ચારી. અને તે વિદ્યાના પ્રભાવવડે કરીને તે ચક્ષુઃશ્રવો-સર્વોપરાક્ષુખ થયા.-પાછા વળી ગયા.'
આ વાત આચાર્યે સાંભળીને જાણ્યું કે “નિશ્ચ કરીને આ સાત્ત્વિક છે. ગુણાધિક અને પુણ્યપાત્ર છે. તેથી કરીને આને આત્મસાત કરવા જેવો છે.' આમ વિચારીને દ્રાક્ષ, ખજૂર, અખરોટ, ખાંડ, લાડવા આદિ દેવાપૂર્વક તે બાલકને વશ કર્યો અને વશ કરીને તેની માતાને મધુરવચનવડે આ પ્રમાણે જણાવ્યું કે “આ તારો પુત્ર અત્યંત પ્રાજ્ઞ અને મૂર્તિમાનું સાત્ત્વિક છે. વધારે શું કહીએ? આચાર્યપદવીને યોગ્ય છે. તેથી કરીને આ બાલક તું અમને આપ.” તારી દેવકુલિકા (વંશવારસ) અને બીજાઓનો વિસ્તારક થશે. માટે આમાં તારે બીજું કાંઈ બોલવું નહિ. આમ કહીને તેના હાથમાં ૫૦૦=૦૦ રૂપીયા આપી દઈને જલ્દી દીક્ષા આપી દીધી. અને જિનવલ્લભને ભણાવ્યો. તેણે પણ સમસ્ત લક્ષણ, છંદ, અલંકાર, તર્ક, ગ્રહ, ગણિત આદિ નિરવદ્ય વિદ્યાઓ શીખી લીધી.”
“તે આચાર્ય મહારાજને એક વખતે બીજા ગામમાં જવાનું પ્રયોજન ઉપસ્થિત થયું. ત્યારે જતાં એવા જિનેશ્વરસૂરિએ જિનવલ્લભ પંડિતને કહ્યું. “હું પ્રયોજન વશ બહારગામ જાઉં છું. અને એ પ્રયોજન પતાવીને આવું ત્યાં સુધી તારે બધી સાર સંભાળ રાખવી.” વિનયથી નમેલ છે ઉત્તમાંગ જેનું એવા જિનવલ્લભે “આપ પૂજ્યોએ જે આદેશ આપ્યો તે પ્રમાણે હું કરીશ. પરંતુ પૂજ્ય એવા આપે કાર્ય જલ્દી પતાવીને જલ્દી પાછા આવી જવું. ત્યાર બાદ આચાર્ય મ. બીજે ગામ ગયા.”
આ પછી બીજે દિવસે જિનવલ્લભવડે વિચારાયું કે આ ભંડારને વિષે પુસ્તકથી ભરેલી પેટી દેખાય છે. માટે પુસ્તકોને વિષે શું છે તે જોઉં તો ખરો! કારણ કે આ બધું આચાર્યને વશ છે. આ બધું પણ તેને આધીન હતું એથી એક પુસ્તક છોડ્યું. તે પુસ્તક, સિદ્ધાંત સંબંધીનું હતું. તેમાં કહેલું જુએ છે. “ગૃહસ્થના ઘરમાંથી મધુકરવૃત્તિએ ગ્રહણ કરેલા, ૪૨-દોષથી રહિત વિશુદ્ધપિંડ એવા આહારવડે કરીને સંયમ નિર્વાહ માટે સાધુએ દેહનું પોષણ કરવું. આ સાધુઓને સચિત્ત, પુષ્ય ફળ આદિને હાથવડે સ્પર્શ કરવો કલ્પતો નથી. તો તે ભાગ્યશાળી! તો તેવા પ્રકારનું સચિત્ત ખાવું તો ક્યાંથી કહ્યું? સાધુઓને એક સ્થાને રહેવું કલ્પતું નથી.” ઇત્યાદિ વાતો શાસ્ત્રોમાં જોઈને વિસ્મિત થયેલો જિનવલ્લભ મનમાં ચિંતવવા લાગ્યો કે “ખરેખર મુક્તિમાં જવાને માટે કોઈ વતાચાર બીજો જ છે. અને અત્યારે અમારો ચાલુ આચાર તો વિસદેશ છે. એ વિસંદેશ આચાર દુર્ગતિરૂપ ખાડામાં પડતાને બચાવવા માટે આધારભૂત નથી.” એ પ્રમાણે મનમાં વિચારીને ગંભીરવૃત્તિઓ કરીને પુસ્તક આદિ બધાને જેવું હતું તેવું કરીને ગુરુએ કહેલી રીતવડે રહ્યો. ત્યાર પછી કેટલાક દિવસ બાદ કાર્યનિષ્પત્તિ કર્યા સિવાય આચાર્ય પાછા આવ્યા. અને વિચારે છે કે કોઈપણ સ્થાન હીણ થયું નથી. યાવત્ જિનવલ્લભવડે કરીને મઠ-વાડી-વિહાર, કોઠાગાર, દ્રવ્યસંગ્રહ આદિ બધાનું રક્ષણ કરાયું છે.
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |