________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
4 २१५ गोअमा! एगंतेणं अओगे, ण तस्स पंचमंगलस्स णं महासुयक्खंधस्स एगमवि आलावगं दायवं, जओ अणाइभवंतरसुमहजिआसुहकम्मरासिदहणटुमिणं लभित्ताणं न बाले सम्ममाराहेजा, लहुअत्तं च आणेत्ति, ता तस्स केवलं धम्मकहाए गोअमा! भत्ती समुप्पाइजइ, तो णाऊण पिअधम्मं दढधम्मं भत्तिजुत्तं ताहे जावइअं पञ्चकखाणं निव्वाहेउं समत्थो भवति तावइ कारवेजइ, राइभोअणं च दुविहं चउबिहेण वा जहासत्तीए पच्चक्खाविजइ (२८) इमा गोअमा पनयालाए नमुक्कारसहिआणं चउत्थं, चवीसाए पोरिसीहिं, बारसहिं पुरिमड्डेहिं, दसहिं अवड्डेहिं, छहिं निबीइएहि, चउहिं एगट्ठाणेहिं, दोहिं आयंबिलेहि, एगेणं सुद्धच्छायंबिलेणं अव्वावारत्ताए रोद्दज्झाणविगहाविरहियस्स सज्झाएगग्गचित्तस्स एगमेव आयंबिलं मासक्खमणं विसेसिजा, जओ अ जावइअं तवोवहाणगं वीसमंतो करिजा तावइअं अणुगुणेऊण जाहे जाणेजा जहा णं एतिअमित्तेणं तवोवहाणेणं पंचमंगलस्स जोगीभूओ ताहे आउत्तो पाढिजा, ण अण्णहत्ति (२६) से भयवं! पभूअकालातिक्कमं एअं जइ कयाइ अवंतराले पंचत्तमुवगच्छे तओ नमुक्कारविरहिए कहमुत्तमढ़े साहेजा ?, गोअमा! जं समयं चेव सुत्तत्थोवयारनिमित्तेण असढभावत्ताए जहासत्तीए किंचि तवमारभेजा तं समयमेव अहिअसुतत्योभयं दट्ठव्वं, जओ णं सो तं पंचनमुक्कारं सुत्तत्योभयं ण अविहीए गिण्हे, किंतु तहा गिण्हे जहा भवंतरेसुंपि ण विप्पणस्से, एअज्झवसायत्ता आराहगो भवेजा (३०) से भयवं! जेण उण अण्णेसिभहीयमाणाणं सुआवरणक्खोवसमेण कण्णहाडितणेण पंचमंगलमहीअं भवेजा सेऽवि अ किं तवोवहाणं करेजा ?, गोअमा! करिजा, से भयवं! केणं अटेणं ?, गोअमा! सुलहबोहिलाभनिमित्तेणं, एवं चेआई अकुव्वमाणे णाणकुसीले" (३१) ति इतिश्रीमहानिशीथे तृतीयाध्ययने॥
હે ભગવંત! પંચમંગલ મહાશ્રુતસ્કંધનો સુદુષ્કર એવો વિનય અને ઉપધાન આપે કહ્યો. પરંતુ આવી મોટી નિયંત્રણા બાલજીવ વડે કેમ કરાય? હે ગૌતમ! જે કોઈ આ નિયંત્રણ ન ઇચ્છે અને વિનય ઉપધાન કર્યા સિવાય પંચમંગલ મહાશ્રુતસ્કંધ આદિ શ્રુતજ્ઞાન ભણે, ભણાવે કે ભણતાને અનુમોદે અથવા તો પદ આદિ આપે. તે પ્રિયધર્મ ન થાય, દેઢધર્મી ન થાય, ભક્તિયુક્ત ન થાય, તે સૂત્રની અવહેલના કરે છે, અર્થની અવહેલના કરે છે અને સૂત્રાર્થને અવહેલે છે, તદુભયને અવહેલે છે, યાવત્ ગુરુમહારાજની અવહેલના કરે છે. તે પાપાત્માઓ અતીત, અનાગત અને વર્તમાન તીર્થકરોની આશાતના કરે છે, આચાર્ય મ–ઉપાધ્યાયજી મ. અને સાધુ મ.ની આશાતના કરે છે. અને જે શ્રુતજ્ઞાન, અરિહંત, સિદ્ધ અને સાધુની આશાતના કરે છે. તે સુદીર્ઘતર, અનંત એવા સંસારગરમાં ભમતો એવો સંવૃત્ત અને વિવૃત્ત, શીત, ઉષ્ણ અને મિશ્ર યોનિ વાળી ૮૪ લાખ યોનિમાં ગાઢ અંધકાર, દુર્ગધ અમેધ્ય, વિષ્ટા આદિથી વ્યાપ્ત, ક્ષાર, મૂત્ર, કફથી વ્યાપ્ત, વસાજલ, પરુથી દુર્દિન એવું વિલિચિલ અને રુધિરથી વ્યાપ્ત, ચિકણો દુર્દર્શન કાદવ, બીભત્સ એવા જે ઘોર ગર્ભવાસોને વિષે કટકંટત અને ચલચલંત, ટળવળતું અને સારી રીતે એકત્રિત કરેલાં અંગની નિયંત્રણા ભોગવે છે.
જે આ વિધિને સ્પર્શે છે તેને જરા પણ વાંધો આવતો નથી. યથોક્ત વિધાનવડે કરીને પંચ મંગલ મહાશ્રુત આદિ શ્રુતજ્ઞાનના વિનયપૂર્વકના ઉપધાન કરે છે. એને જરાપણ અતિચલિત કરતાં