________________
[ ૧૨ ]
પ્રવચન પરીક્ષા' ગ્રંથરત્નના કર્તા પૂ. મહામહોપાધ્યાય શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિવર્યની
જીવનઝરમરની સંક્ષિપ્ત અનુપૂર્તિ
લે. “શાસનકેટકોદ્ધારક' સૂરિશિશુ–નરેન્દ્રસાગરસૂરિ.
પાલીતાણા–૨૦૧૭ ના અ. શુ-૧ વિક્રમ સંવત ૨૦૫૧ના શ્રાવણ વદી ૬ બુધવારના રોજ પૂ.આ.શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિજી મ.ની પ્રેરણા થતા મારા તરફથી નિષ્પક્ષપાતભાવે વિક્રમની સત્તરમી શતાબ્દિમાં થયેલા શાસનસ્તંભમહાજ્યોતિર્ધર પૂજય મહામહોપાધ્યાય શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિના જીવનકવનને આલેખતી એવી “પૂ. મહામહોપાધ્યાય શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિ જીવનઝરમર અને તે સમયની તપગચ્છની વર્તમાન પરિસ્થિતિ” એ નામની એક બુક બહાર પાડવામાં આવી હતી. આ બુકને સામાન્યતયા સુધારા વધારા કરવાપૂર્વક આ ગ્રંથરત્નમાં આ અનુપૂર્તિની પૂર્વે આપવામાં આવેલ છે; પરંતુ તે સમયે તપગચ્છની કેવી વિકટ પરિસ્થિતિ હતી? તે કાળે નવા ઉત્પન્ન થએલા દસ કુમતવાદીઓનું કેવું જોર હતું? અને તે કુમતવાદીઓની સાથે સ્વપક્ષીયમુનિઓ પણ ભાઈબંધી અને મૈત્રીસંબંધ રાખવા ખાતર તેમજ તે કુમતવાદી જૂથમાં સારા ગણાવવા ખાતર શાસનરક્ષક એવા આત્માર્થી આત્માઓના શાસનરક્ષાના કામોમાં કેવી રીતે આડખીલીરૂપ બનતા હતા? તેમજ તેવા શાસનસંરક્ષકોના સત્ય અવાજને યેનકેન દબાવી દઈને, તેઓ બોલતા પણ બંધ થાય તેવી રીતના ઉપાયો અજમાવતા હતા? તેનું પ્રત્યક્ષ ચિત્રસ્વરૂપ પૂ. મહામહોપાધ્યાય શ્રી ધર્મસાગરજી મ.નું જીવનચરિત્ર છે એમ કહું તો તે વાત, આ અનુપૂર્તિ વાંચ્યા પછી અતિશયોક્તિરૂપ સુજ્ઞજનોને નહિ જ લાગે તેમ માનું છું.
વિક્રમની સત્તરમી શતાબ્દિમાં આપણા તપગચ્છમાં પૂ. ગચ્છાધિપતિ શ્રી વિજયદાનસૂરિજી મહારાજ, પૂ.આ.શ્રી વિજયહીરસૂરિજી મહારાજ, પૂ.આ.શ્રી વિજયસેનસૂરિજી મહારાજ તથા પૂ.આ.શ્રી વિજયદેવસૂરિજી મ.ના સત્તા સમય સુધીમાં પ્રકાંડપંડિતો તરીકે જગવિખ્યાત એવા ઉપાધ્યાયો અને સાધુઓ વિદ્યમાન હતા! છતાં આ બધા પૂજ્યો, “પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી મ.ની સત્ય સલાહ અને સુચનાનુસાર પૂ. ગચ્છનાયકો વર્તતા હતા. અને તેથી સ્વ-પરસમુદાયમાં મહો. શ્રીની વધતી કીર્તિ, ખ્યાતિ આદિના કારણે તે પૂ. ઉપાધ્યાય અને મુનિવર્ગના દિલમાં ઈષ્ય અને અસૂયાએ સ્થાન લેતાં ડગલે અને પગલે તેમની નામોશી, જગતમાં કેમ થાય? તેઓ કજીયાખોર અને કલહકારી છે તેવી છાપ ઉપસાવવાના પ્રયત્નોમાં કેવી રીતે લાગી જઈને પોતાની પ્રકાંડ પંડિતાઇનો દુરૂપયોગ કરતા થયા હતા? તેમાં પણ વધુ પડતો રસ લીધો હોય કે ભાગ ભજવ્યો હોય તેવા મહાત્માઓ પૈકી મુખ્યતાએ કવિ સિંહવિજયજી, કવિ દીપવિજયજી, કવિ દર્શનવિજયજી, મહો. રત્નચંદ્રગણિ,
