Page Text
________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ અપેક્ષાએ કરીને અંતરંગ કારણ સ્વરૂપ, ચિરકાલ સુધી રહેવાવાળું, અને સર્પ-કાંટા-કાંકરાં-ખાડા-અગ્નિવાયરો-તડકો-ઠંડી આદિ ઉપદ્રવોથી રક્ષણ કરાતું, તેમજ લક્ષપાક આદિ તેલો વડે માલીશ કરાતું, પાણી આદિવડે સાફ સૂફ કરાતું એવું તેમજ સાકરના પાણી આદિ સહિતના મિષ્ટાન્ન ભોજનની વિધિવડે પાલન કરાતું એવું આ શરીર, અરે! વધારે શું કહીયે? સ્વર્ગ અને અપવર્ગ (મોક્ષ) આદિ અનેક અભીષ્ટ પદાર્થને સાધી આપવાવડે કરીને કલ્પતરુ સદેશ એવા “મનુષ્યસંબંધીના શરીરને વિષે પણ જો તને મૂછ નથી તો ખરેખર શરીર આદિની અપેક્ષાએ કરીને અત્યંત નિસારભૂત, થોડા-ઘણાં દિવસે પણ અવશ્ય પોતાની જાતે નાશ પામવાવાળું, અગ્નિ-ચોર આદિના ઉપદ્રવોથી ક્ષણમાત્રમાં હણાઈ જનારું, તેમજ ક્રયવિક્રમમાં પ્રાયઃ કરીને સુલભ એવું, અને બહાર રહેતું એવું જે વસ્ત્ર આદિ તેને વિષે મૂછ તો દૂર જ થયેલી હોય. અર્થાત્ કિંમતી એવા શરીરને વિષે મૂછ તને નથી તો અકિંમતી એવા વસ્ત્રમાં તો મૂછ કયાંથી જ હોય?”
આમ હોવા છતાં પણ જો તને વસ્ત્રાદિમાં મૂછ થતી હોય તો શરીરને વિષે તો વિશેષે કરીને મૂછ થશે જ. કારણ કે શરીરના રક્ષણ માટે વસ્ત્ર આદિનો સ્વીકારપણું હોવાથી. દુધ આદિના કારણે જ ગાય આદિને માટે ઘાસચારો એકઠો કરનારો એવો માણસ, ઘાસ આદિમાં મૂછવાળો હોય અને ગાય આદિમાં મૂછ વગરનો છે એવું કોઈથી પણ બોલી શકાય નહિ. કારણ કે ગાય આદિની મૂછથી જ ઉત્પન્ન થયેલી તૃણાદિ મૂછનો સદ્ભાવ હોવાથી તૃણાદિ એકઠું કરે છે. તેથી કરીને ગાય આદિની જે મૂછ છે તે વાસ્તવિક મૂછ છે. અને તૃણાદિકમાં ઔપચારિક મૂછ છે. એ પ્રમાણે નગ્નાટના મતમાં પણ શરીરની મૂછપૂર્વકની જ વસ્ત્રાદિની મૂછ સંભવે છે. અન્યથા નહિ. જો શરીરને વિષે મૂછ ન હોય તો વસ્ત્રવાલા શરીરને વિષે પણ નિશ્ચયે અમૂછિત જ હોય.
હવે દિગંબર કહે છે કે “ખરેખર તો વસ્તુ સ્થિતિએ વિચાર કરીએ તો શરીરને વિષે મૂછ છે તે વાત અમે પણ જાણીયે છીએ. પરંતુ શરીર છોડી શકવા માટે સમર્થ નથી.” જો એમ કહેતો હોય તો તારી વાત સત્ય છે. પરંતુ “વું સંક્ષિઃ તં ી” જે શક્ય હોય તે કરવું એ પ્રમાણેનું પ્રવચનનું વચન હોવાથી “આહાર કરવાનો વિધિ તો છોડી દેવા માટે સમર્થ છો કે નહિ?” તો જો છોડી શકવા સમર્થ જ હોય તો તેનો તો ત્યાગ જ કરવો. માટે આહારવિધિ છોડવી. દિગંબર કહે છે કે “આહાર કર્યા સિવાય શરીરસ્થિતિ જ ન રહે એનું શું કરવું?” જો તને એમ ચિંતા થતી હોય તો તે ન રહો, શરીર જાય તો શું દોષ છે?' તો દિગંબર કહે છે કે “શરીરનો અભાવ થયે છતે સંયમનો અભાવ થાય. અને સંયમના અભાવે તો મોક્ષ કેમ સધાય?’ એમ જો કહેતો હોય તો કહીએ છીએ કે શું મૂછ વિષયવાળું શરીર પણ તને મોક્ષના સાધનપણાએ કરીને તને ઈષ્ટ છે?” તો
અનન્યગતિએ કરીને પણ “જો શરીર ઇષ્ટ છે તો વચ્ચે તારું શું બગાડ્યું છે?' કારણ કે મૂછ વિષયનું સમાનપણું બંનેમાં હોવા છતાં પણ “મોટા પ્રયત્નોએ કરીને શરીરનું પરિપાલન કરવું છે અને વસ્ત્રનું છોડવું છે?' હવે બીજી વાત -- ભોજન પણ મૂછ વિષયક છે કે નહિં?' એવો વિકલ્પ ઊભો કરીને પૂર્વે કહી ગયેલ યુક્તિવડે નગ્નાટનો તિરસ્કાર કરવો. તેવી રીતે ગુરુવડે કરીને શિષ્યોનો. અને
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |