________________
૭૪ જે
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ (૮) અરિહંત ભગવંતોએ નહિ સ્વીકારેલું હોવાનું કારણ છે? અથવા(૯) જિનકલ્પિકોએ નહિ સ્વીકારેલું હોવાથી. આ નવ પ્રશ્નો છે.
જો તેમાનું પહેલું કારણ કહેતો હોય તો તે પહેલો વિકલ્પ બહુ દોષદાયક નથી. કારણ કે લજજા આદિના રક્ષણ માટે વસ્ત્રનું ધારણ કરવાનું જિનેશ્વર ભગવંત વડે અનુજ્ઞાત થયેલ છે. (આજ્ઞા હોવાથી)
સ્થાનાંગના-૧૭૧-માં સૂત્રમાં કહ્યું છે કે -તિરિ અળઘોન્ના આગળ આવી ગયેલા પાઠ પ્રમાણે આ પાઠની વૃતિનો અર્થ આ પ્રમાણે
“સજ્જા અથવા સંયમના નિમિત્તે વસ્ત્ર ધારણ કરવું. (૧) લોક વિહિત નિંદા ન થાય તે ખાતર વસ્ત્ર ધારણ કરવું (૨) શીત-ઉષ્ણ-દંશ-મશક આદિ પરિસહો તેની ખાતર વસ્ત્ર ધારણ કરવું (૩) આ ત્રણ કારણો વડે ભગવંતોએ વસ્ત્ર ધારણ કરવાનું અનુજ્ઞા આપેલી છે.”
આ વાત તો તારાવડે પણ પહેલાં સ્વીકારાયેલી છે. પરંતુ કારણિક એ પ્રમાણે કહીને જે વાત ઉભાવિત કરી છે તે વાત, શૂન્યહૃદયપણું હોવાથી યોગ્ય નથી. તે આ પ્રમાણે.
અમે પણ એ પ્રમાણે કહીએ છીએ કે ત્રણ કારણો વડે કરીને જ સાધુઓ વસ્ત્ર ધારણ કરે છે, પરંતુ જે કારણો કહેલા છે તે કારણો, જિનકલ્પિક આદિને માટે અયોગ્ય એવા અને અતિશય વગરના એવા સાધુઓને જ હંમેશા સંભવે છે. તેથી કરીને વસ્ત્ર ધારણ કરવું જ જોઈએ.
જો લોકનિંદા અને પરિસહને માટે તે ધારણ કરીએ તો પણ સંયમ નિમિત્તે અવશ્ય વસ્ત્ર ધારણ કરવું જોઈએ. વસ્ત્ર ધારણ ન કર્યું હોય તો શીતકાલમાં અગ્નિ સળગાવવા વડે કરીને મહા અસંયમની આપત્તિ આવશે.
વળી તે જે કહ્યું કે “અસમસાહસવાળા એવા અમારે તો આ કારણ અસંભવિત છે.” તો તારી જેવાને આહાર ગ્રહણ કરવો તે પણ યોગ્ય નથી. કારણ કે આહાર ગ્રહણ કરવો તે પણ કારણિક જ છે. સ્થાનાંગ સૂત્રના સૂ-૫૦૦ માં કહ્યું છે કે :
___ छहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे आहारमाणे नाइक्कमइ, तं०-वेअण-१-वेयावच्चे-२-इरिअठ्ठाए अ-३સંગાપુ-કા તદ પાળવત્તાપ્ર-છઠ્ઠું પુન ઘચિંતા-દાઝા અર્થ:-છ સ્થાનોને વિશે શ્રમણ અને નિગ્રંથ આહાર ગ્રહણ કરતો છતો આજ્ઞાને ઓળંગતો નથી. તે કારણો આ પ્રમાણે :
(૧) એક વેદનાનું કારણ. (૨) બીજું વૈયાવચ્ચનું કારણ. (૩) ત્રીજું ઇર્યાપથિકીનું કારણ.
