________________
૨૬
શતકસંદોહ
પ્રારંભમાં મધુર અને પરિણામે અત્યંત ભયંકર વિષ સમાન વિષયોનો અનંતકાળ સુધી ઉપભોગ કરવા છતાં શું તેનો ત્યાગ હજુએ ઉચિત નથી?
विसयरसासवमत्तो, जुत्ताजुत्तं न जाणइ जीवो । झुरइ कलुणं पच्छा, पत्तो नरयं महाघोरं ॥ १० ॥
વિષયરસ રૂપી મદિરાથી મત્ત બનેલો આત્મા યોગ્ય અયોગ્ય કશું જાણતો નથી. પરંતુ પછી મહાનરક પામીને કણ રીતે ઝૂરે છે. ૧૦
जह निंबदुमुप्पन्नो, कीडो कडुअंपि मन्नए महुरं । __ तह सिद्धिसुहपरुक्खा , संसारदुहं सुहं बिंति ॥ ११ ॥
લીમડાના વૃક્ષમાં ઉત્પન્ન થયેલ કેડો કટુ રસને પણ જેમ મધુર માને છે, તેમ સિદ્ધિસુખથી પરોક્ષ જીવો સંસારદુઃખને સુખ માને છે. ૧૨
अथिराण चंचलाण य, खणमित्तसुहंकराण पावाणं । दुग्गइनिबंधणाणं, विरमसु एआण भोगाणं ॥ १२ ॥
અસ્થિર, ચંચળ, ક્ષણમાત્ર સુખદાયી, પાપી અને દુર્ગતિના કારણભૂત એવા ભોગોથી વિરામ પામો. ૧૨.
पत्ता य कामभोगा, सुरेसु असुरेसु तह य मणुएसु । न य जीव तुज्झ तित्ती, जलणस्स व कट्ठनियरेण ॥ १३ ॥
ઇચ્છિત ભોગો સુરલોકમાં, અસુરલોકમાં તેમજ મનુષ્યલોકમાં પ્રાપ્ત થયા, છતાંય કાષ્ઠના સમૂહથી જેમ અગ્નિ તૃપ્તિ ન પામે, તેમ હે જીવ ! તને તૃપ્તિ ન થઈ ! ૧૩
जहा य किंपागफला मणोरमा, रसेण वन्नेण य भुंजमाणा । ते खुट्टए जीविय पच्चमाणा, एओवमा कामगुणा विवागे ॥ १४ ॥